Dotrina "puntatik hondoraiño" ikasi behar zen. Natiren jaunartze taldea txikia izan zen, gerra ostea zelako.
-Gero dotriñia be ikasi biharko zenduen, ez?
Nati: -Uuu! Hori zan sagraua. Dotriñia zan ezer baiño sagrauaua. Dotriñia bai puntatik hondoraiño.
Agurne: -Haura ikasi bihar zan... Ez zion inporta matematikak ez jakitzia, e. Baiña dotriñia hori jakin bihar zan ondo.
-Baiña dotriñia maistriak erakusten zotsuen?
Nati: -Ba dotriñia...
Agurne: -Ez, abadia etortzen zan.
Nati: -Irakortzen ikasi genduanian dotriñia... Maistriak ere galdetzen ziun. Eta gero etortzen giñan hona sakristixara ere komuniua eitteko, apaizekin egoteko ta. Lehen itten zan komunio txikixa zazpi urtekin eta gero itten zan komunio haundixa hamar urtekin. Ta gu gerra ostekuak nola giñen hiruk bakarrikan euki genduan komunio txikixa. Eta komunio haundixan ere oso gitxi egon giñan gu. Eta ni ipini ninduen aurrenengo txikiña nintzalako. Eta beste lagun bat ere. Honek haundiñak zielako azkenak.
Agurne: -Gutxi jaten zonan eta... (barre).
Nati: -Bai, baiña dotriñia oso sagraua zan, ondo ikasi bihar genduan.
Agurne: -Bueno, atzekuaz aurrera ere bai, e! Boj!
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Albitzuri [Industrialdeak]
Aritzaldea [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Ballibarberria [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ermugañekoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Gure Ametsa [baserriak / Urruzuno]
Kalebarren plaza [Kaleak eta plazak]
Mendibeltzu [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Pagotxiki [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Tokieder [baserriak / Azkue (San Roke)]
Usetxe kalea [Kaleak eta plazak]
—Zu udaletxian hasi ziñanian, kontu danak ondiokan erderaz egingo zian udaletxian...
—Bai. Hasi ziren, esan dizudan bezela, ba, lehendabizi ofizial ateratzen ziren idatziak, bai Diputaziorako edo bai beste toki baterako, bi hizkuntzetan ateratzen ziren. Eta gero hasi ziren bilerak, Plenoak, Osoko Bilkurak, hoiek itzultzen. Eta gero baita ere Kulturako Batzordea, e? Batzarrak euskeraz egiten. Baiña asti haundirik ere ez, e! Ze feriak, jaiak, omenaldiak eta abar… denpora asko hartzen zizuten. Asko. [...]
Desagertutako Lerun futbol zelaiaren
inaugurazio ofiziala. 1925eko apirilaren 12a.
Beti juaten nitzan Lerunera fubola ikustera. Gero, semiak Elgoibar futbol taldian hasi ziran jokatzen, eta gurasoak sarreria duan izaten gendun. Ez hori bakarrik, Lerunen leku bat naukan neretzako propio, bertan jartzeko. Garai hartan kirola zaletasuna zan; gaur egun, berriz, negozixua. Partiduak lagun giruan jokatzen ziran, eta gozamena zan haretara juatea. Batez ere, Eibarren kontrako partiduak izaten ziran berezixak. Sasoi haretako girua oso desberdiña zan, lehiakortasun handixa zaguan, baiña pertsonen arteko laguntasuna izaten zan nagusi.
José Manuel Acosta Calvo
Fubola ikustera juaten giñan. Eibarko taldia etortzen bazan jokatzera tren espeziala eta dana jartzen zeben. Orduan jende asko juaten zan partido harek ikustera. Benetako girua egoten zan egun haretan. Trenian etortzen ziran, eta basuak lapurtzen ziguezen tabernatik. Ni akordatzen naiz, bittan bai behintzat juan izan naizela estaziora, basuak batzera. Treneko orduan egitxen gendun bakarrik lan tabernan. Gero jendia fubolera juaten zan, eta gu ere bai. Bazkalostian izaten zan tren espeziala, hiru t’erdixetan edo. Zarata asko ateratzen zeben. Eta partidua amaittu eta gero, domekia bazan, musikia entzutera juaten zian plazara. Tren ordura arte musikara juaten zian.
Unzueta Iriondo ahizpak
Elgoibar eta Eibarren arteko partiduak ziranian tabernia beteta egoten zan Elgoibarko eta kanpotik etortzen zan jendiakin. Banderekin eta dana ibiltzen zan jendia. Irabazten zabenian, gaiñera, sekulakuak egitten zittuen kalian, fubolistak errezibitzen eta. Famosua izaten zan irabazten zabenian haren etorreria. Galtzen bazaben ixilik, baiña irabazten bazaben sekulako rezibimentua.
Maria Epelde Arriola
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALDI, aldixa: Temporada, fase, momento. Hitz elkartuetan eta eratorrietan sarritan: aditza + aldixa. Nik kalian eitte nittuan egonaldixak junda. / Oiñ, bigarren junaldixan, ba, gu Burgosen egon giñan. / Lehen-lehen, bai, eta gero laga-aldixa, eta gero, berritz.
BITXO, bitxua: (= «Ganaua») Hi haiz bitxua, hi! Daneri adarra jotzen ibiltze(n) haiz.
EZAGUN IZAN: DU aditza. Bistakoa izan, nabari izan. Kutxillo honek ezagun deu bizkotxua mozten ibillitakua dala.
JARDUN, jarduna: Iz. Jardunian jardun / ibilli: Berriketan aritu. Hamen gabixaz, jardunian. Jardunian jardun: hitz egiteagatik hitz egin.
MODIFIKAZIO, modifikaziua: Aldaketa. Gutxi erabilia. Ni autobusian gustora joaten naiz, e! Bazterreri beitxu, eta aber modifikaziorik egon dan, edo bestia edo…
SAN PEDRO EGUNA: Ekainaren 29a. San Pedro auzoan jaiak egiten dira egun horren inguruan.
Arrastuan sartu: Bide onean sartu. Andres beti izan dok oker samarra: ezin izan juagu iñoiz arrastuan sartu.
Edozeiñ ez izan: Berezia dela uste izan, besteak baino gehiago dela pentsatu. Bizikletia zaukan gizona, orduan, ez ge(r)o pentsau edozeiñ zanikan, e!
Haizia eman: Animar a hacer algo. Guk iñok ere ez, hartu ere ez afiziua ta aitxak sekula ezta eman ere zertzeko, haizerik eman ere ez (soiñua jotzen ikasteko).
Keia dabillen lekuan, sua gertu: «Cuando el rio suena, agua lleva» esamoldearen zentzu bera du.
Popatik hartzera bialdu: Mandar a freir espárragos. Jun hari popatik hartzera! Trabia besterik eztok eitten eta! Ikus Atzetik hartzera bialdu eta Pikutara bialdu.
