Txori izenak; mozoloa.
- Dibujuekin.
- A! Ez dakit ezautuko [deten] hoixe. Zozua ta horrek lehen sasoi baten baiņa horrek desaparezidu ein dia.
- Gitxi?
- Ez dakit zerek ein daban hori. Desaparezido. Hortxe kanpotik datozenian etortzen dia baiņa ostientzin...
- Eta gabekuak, gabian eta ibiltzen diranak holakuak?
- Hori zera, euskeraz mozolua esaten diot nik.
- Mozolua?
- Mozolua. Erderaz ez dakit zela dan ere.
- Eta hontza?
- E?
- Hontza.
- Hontza? Hontza beroni uste det esaten diuela.
- Baiņa zeuek ez.
- Mozolua guk baiņa hontza, hontza bai, hontza.
- Entzunda bai baiņa zeuek ez dozue erabiltzen hori.
- Zuk entzunda bai hontza baiņa erabili ez.
- Ez, nik sekula eskuan ikutu ere ez.
- Eta gau-txorixa?
- Gau-txorixa, gau-txorixa, berorri ez dakit ez diuen esaten. Gau-txorixa beroni, gabaz beori ibiltzen da marrusaka. Bai, berorri uste dot.
- Gabian ibiltzen dian jentiari be bai ezta? Gau-txorixa.
- E?
- Gabaz ibiltzen dan jentiari be bai, ezta? Gau-txorixa.
- Bai.
Aiastia (San Migel) auzoko Berdezkunde baserrian jaioa. Aita ere bertakoa zen. Bertan bizi izan da beti. Emaztea Markina Etxebarrikoa. Gerra garaian bakarrik irten zen baserritik. Hiru urte egin zituen nazionalekin.
Amuskategi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Arriaga [baserriak / Arriaga]
Berdun [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Etxeberrimetal [baserriak / Arriaga]
Iriartetxeberria (Iriarteberri) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Legarda [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Olaso [Industrialdeak]
San Bartolome kalea [Kaleak eta plazak]
Urazandi kalea [Kaleak eta plazak]
Zuluetabekoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Gero, ya handik, bueno, itzultzaile ikastarua egin eta gero, hasi ziņan udaletxian edo...?
—Bai, hori da. Ni... Kalean bi munizipalek esan zidaten: “Zuk erakutsiko zenizkiguke guri euskeraz?” eta “Bueno, ba, bai, nahi baduzue, bai” eta bata zan gallegua eta bestia andaluza. Eurak ez zeukaten heziketa ezta gazteleraz ere, e? Oso zaila zan, ortografiako faltak eta abar, ezta? Baina, bueno, hor egon nintzan eurekin pare bat urtian edo. Eta gero... hoiek hasi ziren eta gero udaletxean esan zidaten aber zergatikan ez nintzan hasi langileekin, funtzionarioekin, ezta? Eta hasi nitzan funtzionarioekin. Eta jendea interes haundiarekin eta dana, eta baita ere batzuk titulua ere –EGA ere– atera zuten. [...]
San Antolineko gazteak, herriko jaietan,
bazkari bat egin ondoren. 1935 urteko iraila.
Jeneralian neskak eta mutillak ezagutzeko dantzak ziran aproposak, erromerixak. Dantzan hasi, ezagutu, alkarrekin barre pixka bat egiņ, kontuak esan, eta... orduan izaten zan basarrixetara neska laguntzia. Gaztetan, 16-18 urterekin edo, hauxe izaten zan: erromerira jun, eta illuntzian, edo goizago, etxera, basarrixetara. Inguratzen giņanian, txakurra hurbiltzen zanian ba... neskia etxera, ta buelta.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Neskalagun asko euki nittun nik, denpora gitxi igual ibilli, eh! Jun igual San Migelera, juntau eta gero pentsau: urruti dago etortzeko gabian berandu, ta igual, hurrengo batian juan ez. Hurrenguan beste aldera ere bai berriz. Bastante ligatzen naban nik lehen. Altzolako neskekin gitxi ibiltzen giņan, beste herri eta auzoetako neskekin gehixago. Intimidade billa San Lorentzo aldera juten giņan, edo Mendarora. Ta Mendarotik behera, Deba aldera eta.
Juan Lariz Garate
Erre ez neban egitten. Sekula santan nere eskuan ez zan zigarrorik sartu. Eta nere gizonak ezta ere, purua bakarrik. Gu laukotia ibiltzen giņan jeneralian, koņatak eta bixok. Ta harek ere ez zeben erretzen. Neri tabakuaren usaiņa ez zitzatan gustatzen.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AKORDAU: DA eta ZAIO aditza. Recordar. Izena horrena etxatak akordatzen. / Ez zeben billatzen iņor itxuria, eta nerekin akordau ziran.
BIHAR, biharra: Necesidad. Zeren biharrian izan; Dana(n) biharrian egon: ondo ez egon. –Eta oindiokan hamentxe nahi bizi. –Eta osasunakin. –Osasuna... danan biharrian, e!
ETXANDO LETXES!: Azkar, bizkor. Enfatikoa.
IZARDI, izardixa: Sudor. Izardi eta pats; Izardixa daixola: Etorri etxera eskolatik, bazkaldu eta antxitxika frontoira, izardixa daixola eskolara. Aitxa eta ama beti errietan.
MATRAILL, matrailla: Mejilla, moflete.
SALTSA, saltsa: Saltsan ibilli: Estar metido en todos los fregados. Saltsa gustixetan sartuta ibiltzen dok gure semia! Saltserua, saltseria.
Ahopian berba egiņ: Isilka berba egin.
Bete ezindako zakua euki: Asebetetzen zaila denari esan ohi zaio, bai janariaren aldetik, bai konformidadearen aldetik.
Gibelaundixa izan: Ikus Gibel haundixak euki.
Jesukristonak esan: Demasak esan. Jun dok neskia, eta Jesukristonak esan jittuk. Kristonak esan ere bai.
Oiņezkorik nahi ez, eta zaldizkorik etorri ez: Ikus On billa, on billa, bonbilla! Ojo (euki)!: Kontuz ibili.
