Ordenagailua izan da beretzat loteriarik handiena. Eta hori hasieran gorrotoa ziola. Jubilatuta gero, semeak oparitu zion. Kazetagunean egin zuen ikastaroa, han ikasi zuen erabiltzen eta orain hori barik ezin da bizi.
-Ordenadora izan da neretzako loterixarik haundixena. Eta gorrotua nion, e, gorrotua nien ordenadoreeri zeatik eze beti zela jerentzian egon naizen, beti administratibuak, ezta. Ta esaten nittuan datuak, ba "ordenadoria ez dabil". Mekauben la ley, nik datuak bihar jittuat ba ointxe. Ta beti ordenadoria, beti, nik gorrotua nakan ordenadoriari. Ez naban ondo ikusten, ta jubilauta gero, jubilau ta bost bat urtera semiak, fisikuak, esan zian: "Aita, zuretzako ordenadoria...", Bai, baiņa... "Neuk ekarriko dotsut ordenadora bat. Ta itxuria bera dabillen enpresan ordenadora zarrak kendu eta bat ekarri zian. "Beittu, aita, gauza bat..." DVD asko nakazen, DVD historixakuak eta, DVD nakazen erositta, ta ikusi! Joe!, sartu ta plast! Hori bakarrikan. Ta gero hasi nitzan horrek klasifikatzen, baiņa ez gehixao. Ta kasualidadia, nik, hori momentu horretan Kazetagunea sortu. Kasualidadia! Kazetagunea sortu danian, Elgoibarren ere bai. Ta jun giņan kursillora, ta jun giņan edadekuak Joseba Laparra ta Manolo Zabala ta ya edadeko jentia kursillora. Ez genkixen ezer, baiņa esker kursilluari gero in nittuan beste batzuek, beste kursilluak ere bai, eta oiņ da, bueno-bueno, oin hori barik bizi ezin. Gauza edarra, edarra... Hor dago dana.
Luis Mari Elgoibarren jaio zen 1931. urtean. Aita, Jose Mari Iriondo, Altzolakoa zen; ama, Maria, zestoarra eta sukaldari bikaina. Zortzi urte zituela, elizako koruan tiple moduan hasi zen eta hortik sortu zitzaion musikarengatik zaletasuna. Herriko bandan klarinetea eta txistua jo zituen eta ezpata-dantzaria ere izan zen. Lehen hezkuntza egin ondoren, 6 urterekin eskola publikoetan hasi zen don Felix maisuarekin. Ondoren, beka bati esker, San Viatore anaiekin ibili zen El Pilar ikastetxean. Bere asmoa ikasten jarraitzea bazen ere, 13 urterekin Arana lantegian hasi zen: "pintxe" lanetan lehenengo eta aprendiz geroago. Bere burua tailerrei lotuta ikusi zuenez, Elgoibarko "Artes y Oficios" eskolan eta "Señorita Ana"ren akademian ikasketekin jarraitu zuen. Bere trebetasuna ikusiz, Sigma lantegiko bulego teknikoan lanpostua eskaini zioten eta bertan egon zen 30 urte egin eta Acmen gerente modura hasi zen arte. Acmen zegoela egin zituen enpresa- zuzendaritza ikasketak. Elkarrizketa garaian erretiratuta zegoen arren, ikasten jarraitzen zuen. Kultura zaletasun handiduna: historia, arte, musika eta zinezalea. Ez dago Elgoibarren berak parte hartzen ez duen kultura ekintzarik.
Albizkoa [baserriak / Altzola]
Arizpe [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Ballibarzarra [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Erreizabal [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Gure Txokoa [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Kalegoen plaza [Kaleak eta plazak]
Menditxo [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Pagozabalerreka [Errekak]
Torrekoa [baserriak / Altzola]
Zabalatorre [baserriak / Arriaga]
Hor Elgoibarko institutuak, gaiņera, suertia izan zuen. Garaitsu horretan, 79an, sortu zan hemen artian ez Eusko Jaurlaritza baizik eta Consejo General eztakit-zer –holako izen bat zuan– eta horrekin batera hasi zan “euskal” ikuspuntutik eskolak eta institutuak montatzen. Eta hemen bi pertsona ibili ziran nahiko fuerte, apustua egin zuten Donostia aldian honeako, eta izan ziran Mari Karmen Altzueta eta Xabier Mauleon. Eta habek ez dakit berez ze entidade administratibo –ze izen– jarri zioten, baiņa Gipuzkoan Elgoibarko, Hondarribiko eta Hernaniko institutuak nolabait ere “instituto piloto” modura izendatu zituzten. [...]
Debako hondartzan hartutako irudia.
Zutik: Miguel Ajubita, Prudencio Etxaniz, (...) eta Estanis Azkue.
Eserita: Sinfoniano Abascal eta Sebastián Unzilla.
Trenian juten giņan hondartzara. Beti egoten zan tren espezial bat ordu bi eta erdixetan, gero, sei eta erdixak zazpirak aldera bueltatzeko. Trenak jendez lepo juten ziran, tren gitxi zagualako jendia juteko. Makiņa harek oso poliki juten ziran. Hondartzan etzan pixka batian, baiņua hartu, eta listo
Eugenio Diego Aranburu
Batzuetan, ez askotan, hala ere, Debako hondartzara juten giņan; takoidun zapatak eta guzti jantzitta. Orduan ez zan, gaur bezela, eguzkixa hartzen. Egixa esanda, kolore zurixa eruaten zan.
Teodosia Iriondo Garate
Bainujantzi gitxi zaguan, eta hondartzan bertan bazaguan kaseta bat baiņu-jantzixak alkilau eta erropak zaintzeko. Hori 1945 urtian bueltan zan. Alkilerra pagau, eta baiņujantzixa bueltautakuan, berriz ere erropak ematen zittuen. Baiņu-jantzixan alkilerra oso merkia zan. Guk, kuadrilla osuak alkilatzen genduan. Oso hanka zabaleko baiņu-jantzixak ziran, oso haundixak, danontzako modukuak izan zeittezen.
Eugenio Diego Aranburu
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
A(HA)LA: Aurretik aditz partizipioa duela. Eurixa bota a(ha)la ari du. / Dirua, irabazi a(ha)la gastatzen jok Andresek.
BERAKATZ, berakatza: Ajo. Berakatza baiņo fiņagua izan: Oso pertsona finengatik esan ohi da.
ESOLA, esolia: Itxiturak egiteko erabiltzen den makila lodia.
INTENTZIO, intentziua: Intenciķn. Jua(n) nitzan hor San Antoliņ aldera ero, peskan eitxeko intentziuakiņ ero.
MAJADERO, majaderua: Majadero. Medikua ere etzan da, majadero bat. Adarra jotze aldera esan tzidan laster hilko nitzala.
POTROJORRAN EGON: Lgart. Arrunk. Ezer ez egitea. Ori beti jagok potrojorran. Etxok kolpe zorririk jotzen egun guztian.
Behia jo; behia jota (egon): Erori; hauts egin. Baita, zabalkuntzaz, desmoralizatu ere. Hor basarrixa oiņ behia jota dago. / Jo jok behia gure Patxik!
Gabetik goizera: Azkar, bat-batean. Gero, eztakit zer enfermedade harrapau ziuen, eta jota gabetik goizera, jota.
Itxuen herrixan, tuertua nagusi: Zerbaitetan maila onik ez dagoenean, nagusi izaten erraza dela adierazteko.
Mutilletan egiņ: Ligar con chicos.
Txatxaria (izan, euki, ibilli...): Fundamento. Hori dok, hori, txatxaria!
