Herrian zeuden bi abade fusilatu egin zituzten. Hildakoetako bat Zelestino Onaindia izan zen, eta bere anaiak Radio Parísen berriemaileak izan ziren.
-Hemen bi abade hil zittuen hemen, bi abade. Don Celestino Onaindia, eta bestia Markiņatik etorri zana. Haren billurrez, gorrixen billurrez hona etorri, eta hemen akabau zeben.
-Julianen etxian egiten eban lo.
-Bai, Julianen etxian egon zan.
-Koinatua: -Don Celestino markinarra zuan.
-Baiņa haura hemen zauan, hemen zauan.
-Hemengo abaria bai. Julianek kontau nostan
- Haura han egon zan eta bestia etorri zanian hantxe egon zien. Ba bixak hil zittuen. Ta fiņaua zan don Celestino!
Errosario kaleko Vallejonekua etxean jaio zen. Aita, sestaoarra, bost urterekin etorri zen Elgoibarrera; ama etxekoa zen. Lau anai-arrebatatik zaharrena izan zen Miren. Aitak forjan lan egiten zuen eta amak Peņalba espartin-tailerrerako josten zituen espartinak etxean, Mirenek lagunduta. Hiru urterekin eskola txikian hasi zen ikasten, euskaraz ; sei urterekin publikoetara pasatu zen eta erdaraz jaso zituen eskolak. Hamahiru urterekin gerra hastearekin batera, eskolok bukatu ziren. Anjel ?Mutriku? eta Antonio Manterolaren zuzendaripean, antzerki lanak egiten zituzten batzokian. Urte askotan jarraitu zuen antzerkia egiten; kale antzerkiak ere egin zituen, Eztei Zaharrak, senarrarekin batera. Hamabost urterekin Valenciaga tailerrean hasi zen lanean; gero ?Alcorta y Cía?n jardun zuen ezkondu zen arte. Pako Juaristi ?Txitxarrokua?rekin ezkondu zen Txitxarrokua etxera. Mirenen koinatua Bitor Arrieta ere egon zen elkarrizketan.
Akerbasoerreka [Errekak]
Argingoa (desagertua) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Ballibar kalea [Kaleak eta plazak]
Ermube [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Gorostizabal [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Kalamua kalea [Kaleak eta plazak]
Melitoneko zubia [Zubiak]
Otsourteaga (Otsourtia) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Talaiaerreka [Errekak]
Usetxe (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
—Mekanikara bueltauta, nere lankidiak, euskerazko adarrian, bazauden. Karlos Ansola. Horrek ematen zaban matematika finanzierua. Nik kontabilidadia ematen naban bezela. Gero Mariasun etorriko zan, baiņa uste dot beranduau dala.
—Orduan hasi ziņan lehenengua euskeraz emoten...
—Kontabilidadia bai. Eta hau, Karlos, bestia.
—Bixok. Zuek izan ziņazien...
—Bai.
—... Mekanikan euskeraz zeozer emoten hasi zian lehenenguak.
—Bai. Baiņa copyright-a ez daukat, e! Ez dakit seguru-seguru, baiņa baietzian nao. Eta horrek zian 5 urte; orduan, jun giņan urtetik urtera. Hasi giņan “preparatorio” eta 5.enera allegau giņan. Preparatorio zien... [...]
Gelan dagoen Diktadura garaiko ikasle talde baten ohiko irudia.
Eskola publikuetara jun nitzan Aita Agirre plazan. 7 bat urterekin hasiko nitzan ikasten. Lehen parbulotan ere egon nitzan hantxe bertan. Saturnino Ciaran izan zan irakaslia; horrek bai merezi zabala omenaldixa! Eskolia, ipurdixa garbittu umieri... danetarik egitten zaban harek. Gero, Pilar ikastetxia ipiņi zabenian, hara pasau giņan. Orduan duro bat pagau bihar izaten zan. 15 urtera arte egon nitzan Pilarren. Danetarik ikasi gendun hantxe, baiņa dotriņia zan printzipala. Oso ondo erakutsi ziguen dotriņia hantxe.
Ramon Maiztegi Iriarte
Aita Agirreko eskoletan Doņa Basilia, Doņa María, Doņa Adelaida eta Doņa Priscila izan ziran ezagutu nittuan maestra batzuk. Danak kanpokuak ziran, eta erderaz egitten gendun dana. Euskeraz maestriak ere ez zakixan.
MĒ Josefa Unzueta Iriondo
Oporrak izaten ziran agostuan edo, baiņa ez oin modukuak, hiru hillabetekuak eta holakorik, ez. Hillabete bat edo izango zan. Aste Santuan ere egun bat bakarrik. Ez oingo moduan, hamabost egun.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ASTIRO: Despacio. Ikus SOSI(G)UZ eta POLIKI.
EGUASTENA: Miércoles. Eguastenetan azokia izeten dok Eibarren.
HAIN ZUZEN: Lok. Precisamente, justamente. Ezta hori, hain zuzen, nik esandako mutilla. / Hori da, hain zuzen, guk nahi genduana.
KOKO JANTZI: Mozorrotu. DA aditza. Aurten ere koko jantzi bihar gaittuk Karnabaletan.
ORTU, ortua: Baratzea. Eta harek zakan han hola animalixa mordo bat, beste pare bat behi, eurentzat esnia, ortua, berduria eurentzako izeteko ...
TXATXAR, txatxarra: Txiki-txikia. Esmirriado. Neska txatxar bat zuan etxera etorri zana.
Ahopian berba egiņ: Isilka berba egin.
Bete ezindako zakua euki: Asebetetzen zaila denari esan ohi zaio, bai janariaren aldetik, bai konformidadearen aldetik.
Gibelaundixa izan: Ikus Gibel haundixak euki.
Jesukristonak esan: Demasak esan. Jun dok neskia, eta Jesukristonak esan jittuk. Kristonak esan ere bai.
Oiņezkorik nahi ez, eta zaldizkorik etorri ez: Ikus On billa, on billa, bonbilla! Ojo (euki)!: Kontuz ibili.
