Miren Katerine Agurne du izena Agurnek. Natiri Jaione ipini nahi zioten baina ez zioten utzi.
-Agurne esan dozu, baiña izena ez dala Agurne bakarrik. Luziagua dakazu.
-Bai, beste bat. Rosario...
Nati: -Ez. Miren Agurne Katerine. Daneri jartzen zakuen lehen, Miren edo Maria.
-Ba eon gera herrixan hiru bakarrikan izen honekin.
-Eske rarua da...
Agurne: -Baiña oin bai, oin ipintzen jakue. Periodista bat ezautzen dot gaiñera Motrikukua edo, Miren Agurne. Ezautzen dozu?
-Bai, bai.
-Je-je. Entzun nionian hari talebistan, beittu, ni bakarrik ez naiz, e.
-Eta zuri esan dozu Jaione nahi zetsuela ipintzia.
-Etxian, baiña beti Nati izan naiz. Ez ziuen utzi amari.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Aizpizkarbekoa [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Aranbeltztxiki (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
Azkue (San Roke) [Baserri auzoak]
Ekaitzerreka [Errekak]
Goenaga [baserriak / Azkue (San Roke)]
Juanategiko txabola [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Madarizurieta (Mausitxa) [baserriak / Arriaga]
Orubeazpi [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Silua [baserriak / Arriaga]
Urruzunotxiki (Laia) [baserriak / Urruzuno]
—Hemen auzuan eta etxian euskeraz eingo zenduen danak, klaro.
—Zuk esango diazu... Nik erderaz ez nekien. Eta orduan ekarri zuten hona kriada bat, nik erderaz ikasteko, gazteleraz ikasteko. Ze eskolan hasi giñenean, izugarrizko arazua izan zen. Nik ez nekien erderaz. Ni bezela inguruko guztiak; inork ez genekien. Orduan, ordu asko pasatzen genituen belauniko, besuak altxatuta. Eta zigor asko gazteleraz ez hitz egiteagatik. E? Garai zaillak zien. Oso zaillak. Guk, gogoratzen naiz, "Cara al sol" nola abesten genuen eta "Viva España" nola abesten genuen. Eta horrek gero kontraesan haundi bat zeukan etxekoekin, aittitta, amama... amama ez hainbeste, baiña aittak-eta: nola leike hori abestu umeei, nola abestuarazi. [...]
Gure herriko koadrilek edozein aukera
aprobetxatzen zuten mahaiaren inguruan biltzeko.
Goizian ez genduan danok batera gosaltzen, baiña bazkarittan eta afarittan danok sukaldian alkartzen giñan. Gero, merixendia eta holakuak lanian bertan zagozen tokira eruaten ziran.
Mariano Elustondo Aizpiri
Pertsona bat hiltzen zanian, enterrau eta gero, honrak egitten ziran. Eta zaguan kostunbria bazkarixa emateko etortzen ziran senide guztixeri. Gero ohittura hori kendu egin zaben. Eta ondo egin zaben, gaiñera. Mozkortu egitten zan jendia. Lotsagarrixa izaten zan. Nere amama hil zanian, esate batera, honretako bazkarixan 40 bat lagun alkartu ziran.
Markos Arregi Iriondo
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
A(HA)LEGINDU: DA aditza. Saiatu. Saiatu hitza ez da erabiltzen.
BERBA, berbia: Hitz ere erabiltzen da, baina berba gehiago. Berba suelto asko. / Hamen Elgoibarko, bertan jaixotakua baldin bada, Elgoibarko berbia eingo dau, baiña asko dago kanpoko jentia ere Elgoibarren ezkonduta, sartuta.
ESPALDA, espaldia: Bizkarra gehiagotan.
IÑOIZ: Alguna vez que otra. Ni goizago juaten nitzan esniekin da ferixara. Iñoiz bai, oillaskua zanian da, handik-hemendik saltzera ta.
MAJO!: Ondo, ondotxo. Interjekzio moduan askotan: Majo bizi haiz, gero, e!
POTROZORRI, potrozorrixa: Lgart. Arrunk. Ziria sartzen duena. Zentzu figuratuan erabiltzen da batez ere. Hau dok pertsonia potrozorrixa!
Aman semerik egon ez (zeozer egingo dabanik): Etxagok aman seme(r)ik neri musian irabaziko di(d)anik! Irabaziko dion inor ez dagoela adierazteko.
Burutik sano ez egon: Burua bere batean ez eduki. Ikus Ganbaratik sano ez egon.
Gosiak amorratzen egon: Oso gosetuta egon. Ikus Gosiak hil biharrian egon.
Kanpolarrosa, etxekardo. Kanpolarrosak direnei esan ohi zaie.
Pattal egon: Ondoezik egon.
