Senarra idi-probalaria zen. Auzotarren arteko desafioetan hartzen zuen parte, auzoko jaietan. Mila ogerleko jokatzen zituzten desafioko. Orduko probalekua Idotorbe (San Pedro) auzoko taberna aurrean zegoen. Gaur egun probaleku berria daukate, baina idiak kanpotik ekartzen dituzte.
-Gizona berriz probalarixa. Auzuan bakar-bakarrik ibili zan?
-Bai, auzuan bakarrikan. Hauraxe ezta-baida, ez dakizu zela dan? Juntatzen zienian alkarrekin hor Aranburuko gizona, solterua zan, ez zan ezkondu. Harekin juntatzen zanian: "hiriak baiño neriak gehixao dittuk!" eta ez dakit zer eta. Ba jaixa ipintziarren, ba bata bestian kontraixo ta gero jentia etorri eitten zan.
-Eta jentiak apostu egingo eben.
-Bai, apostua, apostua. Bai, bai. Orduan milla duro asko zan, milla duro asko zan, ta milla duroko holakotxia jokua.
-Aranburukuak eta zuenak milla duroko desafixua, e?
-Bai.
-Zeiñek irabazten eben?
-Ba batzuetan guriak eta hurrengo... Irunagatxikikua be bazan. Irixa bat Irunagatxikikua eta bestia Aranburukua ez dakit zela, gurian kontra ta; haura galdu ta hola ibiltzen zien.
-Zenbat proba eitten zittuen urtian?
-Beno, San Pedruetako jaixak izaten zien. Jaixetakua zan bakarrikan.
-Orduan baeuan probatokixa oingo modura?
-Bai, bai, probatekixa bazeon. Han ez, oin dauan tokixan ez. Ze esango dizut ba, San Pedroko etxia, tabernia, aurretikan, hantxe; hantxe lauunatxuan. Lehen hantxe zan probatokixa. Eta gero oin ein dabe, ointxe eindakua da hori, oin berrixoi.
-Badago iririk?
-Etorten die kanpuetatik oin, etorten die. Bai kanbioian etorten die. Premixuak ipintzen dittue eta jentia kanpotikan etorten da.
Idotorbe (San Pedro) auzoko Egigurentxiki ("Eguentxiki") baserrian jaio zen. Bost anai-arrebatatik laugarrena izan zen. Aita etxekoa eta ama auzoko Aubia (Aubixa) baserrikoa zen. Bederatzitik 13 urtera arte auzoko eskolan ikasi zuen. Gero, kalera joan zen josten ikastera. Gerran anaia bat eta aita galdu zituen, eta honen ondorioz ama ere hil egin zitzaion. Baserrian bizi izan da beti. Urtetan, egunero joaten zen kalera esnea saltzera. Armueta baserrira ezkondu zen etxeko Antonio Arrizabalagarekin.
Adozar (Aozar) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Andonenea [baserriak / Urruzuno]
Artekale kalea [Kaleak eta plazak]
Bertutesorobekoaren txabola (Bertosobekoaren txabola) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Eulogio Estarta kalea [Kaleak eta plazak]
Irunagaerrota (Pontxera, desagertua) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Lekunberri [baserriak / Urruzuno]
Olasoazpikoa (Olasope) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
San Joan plaza [Kaleak eta plazak]
Urkaregi [baserriak / Aiastia (San Migel)]
—Eibartarrak gorrixak baiña euskaldunak dia ba asko eibartarra-eibartarra. Danak. Sozialistak... Bueno, gure tio ez dakit nik zekixan, e. Salbadorek bai baiña aittak, tio Balentiñek jakin be ez zaban... Ni ez naiz gogoratzen tiok zekixan. Salbadoren eta aittak, gure aittan-eta anaixa zan baina, harekin ez naiz gogoratzen euskeraz eitten zaban edo ez. Semiak bai, baiña. Tio Balentiñek bai?
—Bueno, gerrara aillegau ga. Ze rekuerdo daukatzu gerrakuak?
—Ba!, gerrakuak, e... [...]
Joxe Odria, Foruen plazan egin zen dantza solteko
txapelketan parte hartu zuten beste batzuekin batera.
1946 urteko San Bartolome jaiak.
Nik betidanik izan dot zaletasuna panderua jotzeko. Eta irratixa entzunda asko ikasi naban. Ez nitzan jun sekula panderua jotzen ikastera. Nere kasa ikasi naban. Ama ona nakan, umiak zaintzen zidazen batzuetan, eta ni erromerixetara juten nitzan gizonarekin. Nik panderua jotzen naban, eta gizonak dantza egin.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Dantzan ikasi naban. Premixotan eta ibiltzen nitzan dantzan ni Maite Vallejo eta herriko beste lagunekin. Elgoibarko Udaletxeko plazan ere egitten zan, eta dozena bat pareja ateratzen giñan dantzan egittera.
Joxe Odria Osoro
Dantzan gitxi ikasi naban, pixka bat erromerixetan. Lehen musika soltia entzuten zan, trikitixa eta holakuak. Hori zan nik gogoko nauana.
Juan Lariz Garate
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ARLOTE, arlotia: Desgarbado, torpón; ganora gutxikoa, narrasa.
DISGUSTO, disgustua: Laga (eg)ik nobixia. Oin, disgusto haundi ori ez (eg)ixok eman nobixiari, bestela…
GOGOR HARTU: Norbaiti gogor egin. Ik. Estu hartu.
KATE, katia: Kate motzian lotu: Atar en corto. Kate motzian lotu jok andriak Patxi, eta erten ere etxok egitten.
OIÑ-HUTSIK: Adb. Hanka-hutsik ere bai. Descalzo.
TRIPA TRUKE: Lanen bat janaren truke egin.
Aterik a(d)iña ( / beste) maratilla euki: Gauza guztientzat erantzuna edo irtenbidea daukanari esaten zaio.
Eskerrak ... eskumiari: Hitz-jokoa, norbait eskerrak ematen hasten denean erabiltzeko, berdin ahoskatzen dira-eta bi hitzak (esker eta ezker). —Eskerrak ... —Bai, ezkerrak [eskerrak] eskumiari!
Hill arte bizi: —Bizi haiz? —Bai, hill arte behintzat bai!
Lapurrak lapurrari bildur: Lapurrak uste du besteak bera bezalakoak direla.
San Bizente hotza, neguaren bihotza: Urtarrilaren 22a da San Bizente eguna.
