Txori izenak; mozoloa.
- Dibujuekin.
- A! Ez dakit ezautuko [deten] hoixe. Zozua ta horrek lehen sasoi baten baiña horrek desaparezidu ein dia.
- Gitxi?
- Ez dakit zerek ein daban hori. Desaparezido. Hortxe kanpotik datozenian etortzen dia baiña ostientzin...
- Eta gabekuak, gabian eta ibiltzen diranak holakuak?
- Hori zera, euskeraz mozolua esaten diot nik.
- Mozolua?
- Mozolua. Erderaz ez dakit zela dan ere.
- Eta hontza?
- E?
- Hontza.
- Hontza? Hontza beroni uste det esaten diuela.
- Baiña zeuek ez.
- Mozolua guk baiña hontza, hontza bai, hontza.
- Entzunda bai baiña zeuek ez dozue erabiltzen hori.
- Zuk entzunda bai hontza baiña erabili ez.
- Ez, nik sekula eskuan ikutu ere ez.
- Eta gau-txorixa?
- Gau-txorixa, gau-txorixa, berorri ez dakit ez diuen esaten. Gau-txorixa beroni, gabaz beori ibiltzen da marrusaka. Bai, berorri uste dot.
- Gabian ibiltzen dian jentiari be bai ezta? Gau-txorixa.
- E?
- Gabaz ibiltzen dan jentiari be bai, ezta? Gau-txorixa.
- Bai.
Aiastia (San Migel) auzoko Berdezkunde baserrian jaioa. Aita ere bertakoa zen. Bertan bizi izan da beti. Emaztea Markina Etxebarrikoa. Gerra garaian bakarrik irten zen baserritik. Hiru urte egin zituen nazionalekin.
Albizkoa [baserriak / Altzola]
Arizpe [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Ballibarzarra [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Erreizabal [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Gure Txokoa [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Kalegoen plaza [Kaleak eta plazak]
Menditxo [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Pagozabalerreka [Errekak]
Torrekoa [baserriak / Altzola]
Zabalatorre [baserriak / Arriaga]
—Ta gero, horretaz aparte, pues, hori, ikusten genuen zer indarra hartzen ari zen euskera eta ikusterakoan zer indarra hartzen ari zen, eskolak berak beraren planteamentua egin behar izan zuen. Orduan, A eredutik lehenengo pausua izan zen B eredua eskatzia. Horrek suposatzen zuen plantillatikan hainbat plaza perfilatzen zirela euskera... Orduan, horrek suposatzen zuen zeuden irakasleen artean beste toki batera jun beharko zirela. Hori ez da inoren gustokoa, baina, klaro, mahai gainean jarri behar dituzu gauza guztiak. Aurrera jarraitzea nahi badegu, gure aldetikan ere jarri behar degu. Orduan, hasi giñen hortikan. Klaro, geundenon artean ere euskera ez genuen menperatzen. [...]
Joxe Odria, Foruen plazan egin zen dantza solteko
txapelketan parte hartu zuten beste batzuekin batera.
1946 urteko San Bartolome jaiak.
Nik betidanik izan dot zaletasuna panderua jotzeko. Eta irratixa entzunda asko ikasi naban. Ez nitzan jun sekula panderua jotzen ikastera. Nere kasa ikasi naban. Ama ona nakan, umiak zaintzen zidazen batzuetan, eta ni erromerixetara juten nitzan gizonarekin. Nik panderua jotzen naban, eta gizonak dantza egin.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Dantzan ikasi naban. Premixotan eta ibiltzen nitzan dantzan ni Maite Vallejo eta herriko beste lagunekin. Elgoibarko Udaletxeko plazan ere egitten zan, eta dozena bat pareja ateratzen giñan dantzan egittera.
Joxe Odria Osoro
Dantzan gitxi ikasi naban, pixka bat erromerixetan. Lehen musika soltia entzuten zan, trikitixa eta holakuak. Hori zan nik gogoko nauana.
Juan Lariz Garate
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AKA(BA)U: DU aditza. Hil. Hantxe bertan akauko najuan, jenderik egon ezpalitz.
BIEN!: Adb. Ondo. Jaixan tokatzen zanian da, bien! Baiña astegunian da hola ezin izeten zan juan noiznahi, lana igual eitxeko etxian da.
ETSAI, etsaixa: Enemigo. ENEMIGO, enemigua ere bai. Holako lagunekin etxuat nik etsairik bihar. Inpernuko etsaixa baiño txarraua izan: Oso gaiztoa izan. Baita Inpernuko diabrua baiño txarraua izan ere.
IXO: DU aditza. Subir. Horrek (etxien preziuak) ixo beti.
MARTITZEN, martitzena: Martes. Martitzenak astelenak baiño tristiaguak begittantzen jataz.
SAILL, sailla: Askotan hitz elkartu baten bigarren osagai moduan. Gure aitta granuja galanta zuan, mendi-sail horrek pasauta neskatara Elosura juteko. / Honek dittuk gure lur-saillak.
Behia jo; behia jota (egon): Erori; hauts egin. Baita, zabalkuntzaz, desmoralizatu ere. Hor basarrixa oiñ behia jota dago. / Jo jok behia gure Patxik!
Gabetik goizera: Azkar, bat-batean. Gero, eztakit zer enfermedade harrapau ziuen, eta jota gabetik goizera, jota.
Itxuen herrixan, tuertua nagusi: Zerbaitetan maila onik ez dagoenean, nagusi izaten erraza dela adierazteko.
Mutilletan egiñ: Ligar con chicos.
Txatxaria (izan, euki, ibilli...): Fundamento. Hori dok, hori, txatxaria!
