Ahizpa zaharrenari behiak zaintzea gustatzen zitzaion. Agurneri batere ez. Nahiago zuen aitarekin belarretan egitea. Ahizpa txikienari irakurtzea gustatzen zitzaion eta inoiz behiak ihes egiten zioten.
-Ze eukitzen zenduezen, lanak banatuta? Batak soroko lanak, bestiak ganauak...
Nati: -Keba, danak, tokatzen zana.
Agurne: -Aizta zarrenari gustatzen zitzakon behixak zaintzia; irakurri eta puntua ein eta hola. Eta neri batere ez. Billlura ematen zian, zeatik behixak labainkaria ein ta, aldapia zan dana eta, jungo zialakuan goittik behera. Eta ni aittakin bedarretara nahixao naban, bizkarrian kargia ekartzia behixak zaintzia baiño. Ez don /ezton/ egixa?
Nati: -Bai. Gero txikixa zan oso, irakurtzia asko gustatzen zakona, aizta txikixena. Haura juten zan igual behixak zaintzera holako ipuin pillia hartuta, ta igual sartzen zian ganauak artua edo garixa jaten ta haura konturau ere ez irakurtzen; hainbeste gustatzen zakon. Entzungo balitt... (barre).
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Aldai [baserriak / Arriaga]
Arluzeaga [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Basarte kalea [Kaleak eta plazak]
Errekartenagusi (Errekarte) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Haritzeta [baserriak / Urruzuno]
Kanterape [baserriak / Altzola]
Mintxeta [baserriak / Azkue (San Roke)]
Panparrongoa (Panparron) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Txaletberria (Txalet Berria) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Zabaletagoikoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Zuk esan dozu lehen zuek umiak ziñazienian oso erdeldunduta zeuala Elgoibar. Zeintzuk dia horren arrazoi nagusixak? Bueno, bai, debeku horrek eta holako... eskolia oso erdelduna zalako edo kokapenagaittik, pasoko herrixa zalako edo...?
—Nik usten dot... horrek danak du... Arrazoiak hoiek danak dia, e. Gerra ondoren aurretik immigrazio haundia izan gendun, baiña dana ez dao horri leporatzerik. Elizak bere eragina izan zun nahiz eta gero apaiz batzuk ez dakit zer ezkutuan. Erregimen totalitario horrek jarritako eta oin esandako araua, debekatuta zegoela eta, gaiñera, paisajetik euskera kendu behar zala: kale izenak-eta gaztelania hutsez, kanposantura joan eta han ere gaztelaniaz hutsez izan behar zuela. Elizak. [...]
Musika Bandaren zuzendaria, Julio Pérez Cortés,
kalejira baten buru. 1943 urteko Inauteriak.
Errosarixokuak eta San Bartolome kalekuak kontrarixuak ziran. Behiñ, Errosarixoko jaixetan neskazahar bi San Bartolome kale aldera juan ziran kotxian, eta «atentaua» euki zeben. Ez dakitt zer ipiñi ziuen, baiña zeozerekin zaratia atera zeben, eta bat oso nerbiosa jarri zan. Solterak ziran, baiña alegriak. Eta, Aizpirinetikan edo, atera ziuen kopa haundi bat lasaitzeko Plaza erdixan, anisa edo, eta trago baten edan zeben. Itxuria, gustatzen zitzakuen ederki-eta. Gu San Frantzisko kalekuak giñan, eta San Bartolome eta Errosarixo kaleko jaixetara juaten giñan. Zezena ere egoten zan, eta jai politxak izaten ziran Errosarixo kalekuak. San Frantzisko kaleko jaixetan ez zaguan ezer, danbolina-edo pasatzen zan, eta listo.
Teodosia Iriondo Garate
Errosarixo kaleko jaixetako onena zezena izaten zan. Jende asko ibiltzen zan Errosarixo kaleko jaixetan. Baiña guk ez gendun nahi zezenik, zergaittikan lehen atiak zabalik egoten ziran. Eta bi bider etorri zan gure etxera, lehenengo pisuraiño zezena. Eta gero buelta eman, eta pareta guztiak kakaztuta, eta garbitzen ibilli bihar.
Mª Josefa Unzueta Iriondo
Elgoibarko Karnabalak asko gustatzen zitzatazen. Gogoratzen naiz urte baten koko jantzi nitzala ni, alemanak bezala. Oso jai sinpatikuak ziran Karnabalak.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AMABIRJIÑA GAROTA(R)AKO: Pilarreko amabirjina. –Pilarika eguna, «doce de octubre» eztok, ba, izaten? Hillan hamabixan da. Eta haren zaiñ egoten zittuan basarrittarrak mendirako lagunak izateko, garotarako. Tallarretan jai, eta han zabizenen zai egoten zittuan. Eta gero, asmau jauen horréri, Amabirjiña Pilarrekua esan biharrian, «Amabirjiña Garotarako»; hala esaten jakuan horri.
BOLO-BOLO (IBILLI): Esames edo berriren bat denen ahotan ibili. Bolo-bolo jabik errixan kontu hori.
FIJO: Esaldi adierazgarrietan erabiltzen da, batez ere. –Irabaziko dau partidua? –Fijo! Pijo aldaeran ere bai.
JO TA FUEGO: ¡Dale que te pego! Jo ta fuego a(r)i gaittuk oiñ ere lanian, lenbailen amaittu nahixan.
MUTILLAK!: Interjekzio moduan asko erabilia. Mutillak! Zetan zabizie? / Mutillak! Esan eta esan, eta ezin azertau zuekiñ! Motellak! ere bai.
SEGIDUAN: En seguida. SEGITTUAN eta BELAXE ere bai. Baita entzegida ere. Hori Freiren industria hori ere hortarako dedikau zeben segiduan. / Ni enixela, bera etortzeko segiduan. Eta halaxe etorri zan.
Baietzian egon: Baietz uste izan. —Realak eztu aurten ligia irabaziko. —Ni baietzian nago, ba! ikus Ezetzian egon.
Ez dakik asko!: Ikus Asko jakin ez.
Ikutua eman: Egunari bere ikutua eman bihar jako. Zerbait berezia egin behar dela esateko.
Lepua egiñ: Lepua eingo neuke baietz Realak irabazi. Lepoa hitza erabili gabe ere bai: Egingo neuke ... Libre harrapau: Libre egokitu. Libre harrapatzen bagendun (…) gero jolasian eitxeko hemen, gauza bat edarra gendukan: errekia.
Tutik ere ez (entendi(d)u): Ezer ez ulertu. Eurek euskeraz entenditzen dabe, eta aittak eta amak tutik ere ez.
