Domeketan seiterdietako mezetara joaten ziren beldur galanta pasatuz iluntasunagatik. Gero etxera etorri eta garbiketak: zoruak 'arenau', argizagia eman eta abar.
Nati:-Ostantzian ba aurrera halaxe. Eta gero pixkat haudittu giņanian ba, mezia're hain zan sagraua, ba goizian juten giņan gu bixok seitterdietako mezetara.
Agurne-Baiņa txingorra bazan ere!
Nati:-Juten giņunazenan eta eitten gendunan 'meza-txandia' esaten zakona.
Agurne--Bai. Eta zelako sustuak pasatzen genduzen bidian!
Nati:-Bai. Ba batian bata zatorren bizikletan poliki-poliki argixakin gabian eta bajatzen giņan San Lorentzoraiņo farolakin eta gero handik behera oiņez baiņa argirik gabe, eta baten bat juten baldin bazan goizian lanera edo bizikletiakin atzetik, eta igual poliki-poliki zixenian ba sustuak hartzen genduzen. Eta goizeko seitterdietan igual neguan ere...
Agurne--Pentsau geure ondoren zatorrela, ta holaxe. Baiņa billurrez aidian, e! Bueno, nik pentsatzen dot orduko meziak oinguan doblia balixo zabala.
Nati:-Bai, eta gero seitterdietako mezia entzun, etorri etxera, eta gero bestiak juten zian mezetara eta guk eitten genduzen etxeko lanak. Gaiņera lehen dana zan arenau lejiakin ta hondarrakin. Eta habitaziuetan dana "cera de palo" esaten zakona. Eman zepillua, alanbria, eta astian behin demaseko garbittua etxieri.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Aizpizkar kalea [Kaleak eta plazak]
Aranbeltzerreka [Errekak]
Azkue [baserriak / Azkue (San Roke)]
Eguzkilore [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Giza Eskubideen parkea [Kaleak eta plazak]
Juanategi [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Maalako zubia [Zubiak]
Orube [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Sigmako zubia [Zubiak]
Urruzunoren txabola [baserriak / Urruzuno]
—Hasieran, bueno, A eredua...
—Bai, geu giņen A eredua. Bai.
—Eta zelan juan zan gero hori...?
—Gero, nik Imanoli aurreko egunian kontatzen nion. Elgoibar da herri txiki bat. Eta, orduan, herri txiki bat eta lau eskola martxan: pribatua, ikastola eta bi publika. Ta orduan ez zegoen umerik hornitzeko eskola guztiak. Orduan, geuk ikusten genuen denboraren poderioz gure matrikula jeisten ari zela. Alde batetikan geneukan pribatua eta beste aldetikan geneukan ikastola. Orduan, heltzen zen matrikula garaia eta geure kopurua gero eta txikiagoa zen. Orduan eskolan zegoen erronka bat. Geuk eskola aurrera eramatea nahi genuen eta ikusten genuen etorkizuna nun zegoen. [...]
Udal Musika Bandak Foruen plazan eskaintzen zuen
dantzaldia toki egokia izaten zen bikotea aurkitzeko.
Kuadrillan neskak eta mutillak batera ibiltzen giņan. Gaur egun nere emaztia dana eta ni San Lorentzoko erromerixan ezagutu gendun alkar. Berandu hasi giņan gu nobixotan, ni 27 urtekin eta nere neskia 17kin. Lau urtian ibilli eta gero ezkondu giņan. Erromerixak izaten ziran neskak eta mutillak juntatzeko lekurik aproposenak. Neskiari lagundu egin bihar izaten zitzakon, ni bezela bestiak ere bai.
Mariano Elustondo Aizpiri
Lehen parejakin poliki-poliki jun bihar, ez zan oingo moduan alkarri muxuka eta holan. Horretarako lehen ixkutau egin bihar. Muxu bat edo beste harrapatzen bazan... lapurretan igual.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Jaixetan dantzan ibiltzen nitzan gazte denporan. Asko gustazen zitzatan. Eta dantza gaizki egitten zaban mutil bat neregana hurbiltzen bazan, ezetz esaten nion, eta beste batena juten nitzan. Nik ondo egitten zabenekin bakarrik nahi naban dantza egittia. Kamiņerokuan izaten zan dantzia orduan eta oso ondo pasatzen naban.... Nobixo gehixegi izan nittuan nik gazte denporan. Baiņa ez nitzan ezkondu. Jeneralian, erromerixetan izaten ziran nobixo kontuak. Gaiņera, karta mordua jasotzen nittuan nik ere.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALTZO, altzua: Regazo. Altzuan hartu umetxua, eta siaska kantuak kantatzen hasi jakon.
BODA, bodia / EZTEI, ezteixak: Guk, bixok, eman giņon semiari etxia. Eta bodia pagau, eta erregalua danari eureri eman giņon. / Eta gero bueltan bazkarixa. Lehen hala izate(n) zan, zapatu-domekan. Gero jentiari zerian, bueltan. Ezteixak esaten zitzakon, ezteixak, bodia. Ondo, soiņua nehikua behintzat eta.
FABOREZ: Mesedez. Mesedez ere bai. Mesedez eta faborez!: enfatikoa.
JIRA, jiria: 1. Egoera, ardura. –Eta, zure bizimodua zein da? Zein da basarriko jiria? –Basarriko jiran gauza asko dago, gauza askori begiratu bihar jako. / Lehen umiari titixa ematera, iņora. Etxian lenengo hamabost egun-hillabetian, auzora titixa ematera. Horixe do(k) pa lehengo zaharren jiria. 2. Fundamento. Hori da jiria, hori, dabizuna! (=txatxaria)
MUTILKOSKOR, mutilkoskorra: Eta hónek ere, ba, artian mutilkoskorrak ziran. / Bueno, mutill koskorretan, sartuta an. Juten giņan mina-zulora; linterniakin jun, eta hauraxe ikustera.
SASOI/-E, sasoia: 1. Garaia, sasoia. Sasoian kerixak: Gauza bakoitzak bere sasoia, garaia duela esateko erabiltzen da. –Zeiņek bota juan bertso berde hori? –Mendaroko gazte batek. –Sasoian kerixak! 2. Osasun ona, indarra. Hori dok, hori, sasoia! Nik hire sasoia baneu... Sasoian egon, sasoiko egon.
Astua atzeruzka baiņo torpiagua (aldrebesagua) izan: Pertsona oso aldrebes edo torpeen gainean esan ohi da.
Ematen ez dabanak, hartzen lanik ez: Alegia, bakoitzak ematen duenaren neurrian hartzen dituela mesedeak eta opariak. Ikus Hartzeko, ereiņ egin bihar da.
Hartzekuekin etorri: Kulpa danak berak, eta, gaiņera, bera etorri jata hartzekuekin!
Kukuan markia tapau: Kukuaren marka ondu: kukuak aldi bakoitzeko kume bat hazten duenez, ume bakarra daukatenei esan ohi zaie horrelako zerbait: Pozik habill euki duan umiakin, baiņa oindiok eztok kukuan markia tapau, e! Ume bat daukanak ere honela esan ohi du: Nik, kukuana (egin juat).
Putsak etara: Neke handia hartu lanen bat egiten.
