Aubixa baserrian urtero egosten zuten karea, eta nabaria zen hango arto eta gariaren kalitatea. Landara eta hazi guztiak barreiatuta sartu behar direla dio Pedrok.
-Hor Aubixan, ostera, hor Aubixan gure aittan arrebaik zarrena Aubixara ezkondu zan eta harek etxian zeukan kalerua ta harek urter0 erreten zaben eta Jesus!, harek hartzen zaben garixa, babia, hartua... Artua're mietz ipintzen zaban, baiña hau baiño lodixaua kertena artuak, e! Ta bi buru, holakotxe buru tzarrak. Ganbaran honenbestian botata ezin sikatu ere. Zelako artodixa ta! Ta garixa ere horren moruan, nunian bat gari. Harek batzuen moduan ra-ra! zera, holako mehe-mehia garixa. Harek garixa ere halakotxe bakan-bakan, ta gero hamazazpi erru, eskutakaria, e; ipurdi bakoitzak hamazazpi puja gora. Zelakuak! Kolpe einda eskua beteik, ra! Ez dao garixan morudko botikaik. Eta gero harek ipintzen zaban moruan mieztuta ere batzuek ipintzen dabe; iñok ere ez! Harek berak hauraxe zekan ez zala bihar ugari eta ez dau bihar ezek ere ez, ugari ezek ere ez, ezta pinua ere. Pinua ere bakan ipintzen ez bada mehia, mehia; luzetu bai baiña mehia. Loditzeko lekua bihar dau, sei bat metrora.
Arana baserrian jaio zen. Sei anai-arrebatatik bigarrena izan zen. Aita etxekoa eta ama auzoko Goikoetxe baserrikoa zen. Arana baserria Elgoibarko mojena izan zen harik eta liberalak karlisten aurkako gerra irabazi eta kendu zieten arte. Baserria salgai jarri eta Pedroren aitonak erosi zuen. Zortzi urtetik 12ra arte auzoko eskolan ibili zen, dotrina baino ez zuten ikasi. 12 urterekin Eibarrera eramaten zuen esnea astoan, bezeroei banatzeko. Soldadutzan Asturiastik Ebrorainoko frontetan borrokatu zuen. Arana baserrian eman du bizitza guztia. Eibarko Gorosta bailarako Altzubarren baserrikoa zen Petra Iriondorekin ezkondu eta hiru seme-alaba izan zituzten.
Aizpizkargoikoa [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Aranburu [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Bainuetxeko zumardia [Kaleak eta plazak]
Elizburu [baserriak / Altzola]
Goenagaetxebarria [baserriak / Azkue (San Roke)]
Juanitoren borda [baserriak / Urruzuno]
Maitena [baserriak / Urruzuno]
Orubegain [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Soroarte (Soarte) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ursaltoerreka [Errekak]
—Gero ni 80. urtian, ya 1980xan, ni hasi nitzan txikixekin, lau urtekuekin. Hor egon nitzan ni denpora mordua egon nintzan lau urteko gelan. Orduan ya hori, bestiak, ya nausixauak eta, beste lan batzuk eta beste gauza batzuk igual eitten zeben. Ez dakizu? Baiña nik lau urtekuekin zan... ba, ez dakit... gauza… berekin berba ein, abestu… ez zan halako... gramatika erakustia eta horrek gauzok.
—Eta zelan izan zan prozesua euskalduntzekua? Ze hasieran euskera asignatura moduan emoten zenduen eta gero ya noiz hasi zan pixkanaka...?
—Ba horixe, horregaittik... nik hor ez daukat base haundirik esateko. Ze, esaten dotsut, zelan egon nintzan ni txikixekin, ya ni neuan pixkat horretan... aparte. [...]
Milagrosa ikastetxeko (Maalako eskola zaharra) ikasleek
San Isidrorako txangoa egin zutenekoa.
1928. Ezkerretik eskuinera: Digna Lasa, Anita Garate,
Maritxu Osoro (etzanda), Isabel Garcia y Maria Iriondo.
Udaran ibaira juten giñan baiñua hartzera, Goiko Errota aldera, eta King-Kong etxiaren ondora ere bai. Han zagozen «haitz haundixa» eta «haitz txikixa» esaten ziuenak». Harek ibaixan zagozen, King-kong ondoko pasuaren parian. Han ikasi naban nik igeri egitten. Baiña sasoi hartan, gaur egun baiño ur gehixago zaguan eta zikinkerixa gitxixago.
José Gurrutxaga Ondartza
Guk ez zakagun hondartzara juateko ohitturarikan. Errekatxuetan, ixkutuan, baiñatzen giñan, lotsa haundixa ematen zigun-eta. Astixa zakagunian Upai Goittira ere juten giñan.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
19 urte naukazen lagunekin Debako hondartzara jun nitzan lelengo aldixan. Tomas Astigarragak tallar bat zaukan Maalan, eta bertan, bizikletak alkilatzen zittuan. Arratsalde bateko alkilerrak 2 pezeta kostatzen zaban. Hala, bizikleta batzuk alkilau, eta hondartzara jun giñan. Baiñua hartu, bizikletia bueltau, eta berriz ere, etxera
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
BAIZIK ETA: Lokailua. Azalpenen hasierako posizioan.
E(R)ATXI: DU aditza. Lurrera bota. Derribar: Hantxe bertan e(r)atxi juat.
HEGAL, hegala: Lado, costado. esquina. Baiña sartzen dok, hor hegalian sartzen dok Azkoittikua.. Eta San Migelen Bizkaikua sartzen dok pixkat, bai.
KURRIXKA, kurrixkia: Grito, chillido.
PASAU: Un poco más de ... Pasatxo ere bai. Bost ordu pasau egin dittugu mendi-ibillaldixan. Ze ordu da? Seirak pasau.
-TZEKE: (Ga)be-ren kidekoa. Gehiagotan erabiltzen dira (ga)be eta –tzeko: amaittu be dago, amaitzeko dago. –tzeke, gaur egun, oso adinekoek bakarrik darabilte. Amaitzeke dago etxia.
Baria baiño motelagua izan (... motelago ibilli): Oso motela izan, oso motel ibili.
Ezeren okerrik ez bada...: Zerbait eragotziko duenik gertatzen ez bada. Han izango gaittuk, ezeren okerrik ezpada.
Inpernuko diabrua baiño txarragua (gaiztuagua) izan: Oso gaiztoa izan. Baita Inpernuak ere etxok hartuko!
Makilla saldia eman: Egurtua eman. Makilla saldia eman dio aittak semiari.
Txakurra eta katua bezela ibilli: (Bi lagun) ondo ez konpondu, beti liskarretan ibili.
