Ezkondu ziren eta ekarri zituzten umeak. Ahal zen azkarren ekarri behar ziren orduan, ez zen orain bezala. Bizimodua zeharo aldatu da, ez daki onerako ala txarrerako. Orduan errespetu handia zegoen etxean.
Edurne:-Eta gero hori. Ezkondu giñan eta, Nati, ekarri gendunazenan umiak...
-Zuen sasoiak umia eukitzia ta haurdun egotia ta zela izaten zan?
Edurne:-Euki in bihar zan; derrepente ez bazenduan ekartzen, ematen zaban ez zenduala balio. Ez da oin bezela, programauta dauala dana.
-Lehen ezkonduta segiduan ekartzen zan...
Edurne:-Ahal zan azkarren, ahal zan azkarren.
-Puxkat tardau ezkero ya, horrek ez dau balio.
Edurne:-Ene, horrek ez dau balio. Hola zan, e. Eta oin enkanbio esaten debe ezkonduta, bueno, aprobetxau in bihar dou oin urte batzuk, ondo pasatzeko eta. Baiña ez, oso diferentia bizimodua. Beittu, gu gaztiak giñanetik hona "ciento ochenta grados" esaten dana kanbixau da. Oin, ez dakit onerako o txarrerako, e! Batzuetan pentsatzen dot ez dala hain onerako ere. Zegatik oin dauan beste libertade ez zauan lehen eta.
Nati:-Eta lehen zeuan errespetu haundixa etxian. Eta esaten zeben, halako ordutarako etorri bihar dozu eta halako ordutarako etorri bihar giñan. Eta angelusa hamarrak inguruan, ordua zan etxeratu bihar ziñana.
Edurne:-Enkanbio oin eitten debe gaupasa, bi gaupasa igual, zeatik nik nere etxetik ikusten dittut, hor Guass-a egonda ez, horren kontra. Bueno, "unos panoramas...".
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Agirrejaunzuri [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Antsolaerdikoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Artetxe (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
Bizkotxa [baserriak / Arriaga]
Galbarrategierreka [Errekak]
Iturburutxabola [baserriak / Urruzuno]
Lerun kalea [Kaleak eta plazak]
Olasope kalea [Kaleak eta plazak]
San Pedro kalea [Kaleak eta plazak]
Urkieta (Urkitza) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
—Zu udaletxian hasi ziñanian, kontu danak ondiokan erderaz egingo zian udaletxian...
—Bai. Hasi ziren, esan dizudan bezela, ba, lehendabizi ofizial ateratzen ziren idatziak, bai Diputaziorako edo bai beste toki baterako, bi hizkuntzetan ateratzen ziren. Eta gero hasi ziren bilerak, Plenoak, Osoko Bilkurak, hoiek itzultzen. Eta gero baita ere Kulturako Batzordea, e? Batzarrak euskeraz egiten. Baiña asti haundirik ere ez, e! Ze feriak, jaiak, omenaldiak eta abar… denpora asko hartzen zizuten. Asko. [...]
Juliana Zubizarreta,
senarra eta lehenengo bost seme-alabak
Aldapa baserriaren sarreran. 1942 urtea.
Oingo gaztiak goizago hasten dira eskolan, kalian dabiz danak, lagunak kalian... ta libreago dira. Soltuaguak dabiz. Guk ez gendun San Lorentzotik ertetzen, iñora. Ez zauan oin bezela autorik, ezta bizikletarik... oiñez jun bihar zan danera.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Elgoibarko kalietan bizi giñanok, umetan denpora asko ibiltzen giñan kalian. Besterik ez zauan ta deporte asko egitten gendun. Mendira edo bizikletan ibiltzera juten giñan. Oingo gaztiak nahikua diru manejatzen dabe, baiña guk bat ez. Txakur haundi bi kostatzen zaban ziniak, ta erriala izaten zan pagia... Ia zelan konpontzen giñan gu!
Ramon Maiztegi Iriarte
San Lorentzoko Armaite Behekoa basarrixan hamaika anai-arreba bizi giñan gurasuekin. Ni nitzan hamargarrena... Lehen aitton-amonak ere hantxe bizi izan ziran.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga.
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AMAZULO, amazulua: Haur amakoia. Enmadrado. Apegado a la madre. Amazulua da, benetan, gure umia!
BURRUNDARA, burrundaria: Motorrek eta autoek ateratzen duten zarata. Ruido continuado, rumor, zumbido. A ze burrundaria ateratzen daban Jonek motorrakin!
GAIÑETIK: Además. Emendiozko lokailua, Gainera-ren baliokidea.
JORRA, jorria: Escardadura, deshierba. Bai, hola gustatze(n) jatana neri, jorria; errezena, jorria. Hitz elkartu baten bigarren osagai gisa ere bai: artajorria.
NAHIGABE, nahigabia: Nahigabia eman: Doluminak eman.
SIKATU: DA aditza. Leortu. Secarse. Leortu ere bai.
Arantzarik gabeko arrosarik ez egon: Ikus Aldapa(rik) gabeko laurik ez egon.
Daukanak eta ez daukanak (esan, etara, ...): Denetarik (atera, esan...). Baiña euren borondatez eitxen debe; idixa ez, idixa obligau eitxen debe, han lotuta ipiñi eta aida, daukanak eta eztaukanak etara, baiña bestia borondatekua da.
Gosiantzako ogi sikurik ez egon: Gose denak edozer jango lukeela adierazteko erabiltzen da. Gosiantzako etxa(g)ok ogi sikurik.
Kanpuan uso, etxian otso: Etxekoei ez hainbeste, baina kanpokoei ondo egin ezinik dabiltzanengatik esateko. Berdintsu hau: Kanpolarrosia izan.
Pikutara bialdu: Mandar a freir espárragos. Ikus Atzetik hartzera bialdu.
