Cara al Sol egunero abesten zuten. Maistrak ez zien zigorrak ipintzen euskaraz egiteagatik. Donostiarra zen maistra. 18 urte ingururekin etorri eta bizitza guztia Sallobenten eman zuen. Apopilo kale-baserri batean.
Agurne: -Francon banderia atara, e, Nati, eta 'Cara al Sol' egunero.
Nati: -Egunero abesten gendun 'Cara al Sol' eguerdixan, eta goizian jun eta Aittiaren einda eskolan hasi.
Agurne: -Hori zan...
Nati: -Eta gero 'Cara al Sol' abestu ta etxerutz. Hori egunero.
-Zigorrik ipintzen zetsuen euskeraz eitte arren?
Nati: -Ez. Hori... Nik usten dot zer itten zabala.
Agurne: -Konprendidu. Berari in ezian...
Nati: -Bai. Giņala euskaldunak eta berari erderaz in bihar giņuala baiņa. Bai, hori ze itten zaban, bai, rekonozitzen zaban hori, bai. (...). Bai baiņa bera Donostittik etorri zan eta.
Agurne: -Ba pentsaizu, etxe baten egon zan haura..., apopillo egon zonan ba haura, ez?
Nati: -Klaro, haura etxe batera etorri zan eta hantxe pasau zittuan urte guztiak eta jubilau ta dana hantxe in zan.
Agurne: -Larogetamar urte arte, hantxe.
-Nati: -Ba haura igual etorriko zan...
Agurne: -Hemezortzzi urtekin.
Nati: -Orduan Magisterio ez zan izango gaurko bezelako... Baiņa bazeukazen bere... estudixuak, bazeukazen. Donostiatik hola etortzeko, pentsaizu.
-Eta zer egon zan, auzoko baserriren baten edo apopillo...
Nati: -Bueno, basarrixa ez zan, kale-basarrixa zan.
Agurne: -Baiņa aldatu be (gabe) leku baten denpora guztia.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Altzolako zubia [Zubiak]
Arrateko ama [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Beoainerreka [Errekak]
Errotatxobekoa [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ipintza [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Landa [baserriak / Urruzuno]
Nafarmendi (Lapramendi) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Sakoneta (Lauko) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Uparitzagaberri [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Zubimendi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Orduan lau anai izan zien horrek jesuita?
—Lau anai, lenengo lau anai, eta batek urten zeban. Loiolara lau anai izan zien horrek. Eta oin hori hil da baiņa beste bi gelditzen dia. Bestia, zarrena, ni baiņo urtebete gaztiaua ta bestia gaztetxuaua da. Baiņa haura gaixotuta egon bihar dau. Nik illobak ditttut Venezuelan nere anaia batenak, ointxe egon dia Gabonetan, eta harek ezagutzen dittu ta. Uste dot eskaxa dauala oso eskaxa. "Ley de vida".
—Beste anekdotan bat Gotzonena?
—Anekdotak? Ez dakit ba. Etorri zian omenaldixa izan zebanian Azkoittitik etorri zian basarri batetik andra-gizonak. Euren sukaldian zela egoten zan; baina beran etxia izan zan basarrixak. Bere maixuak izan ziala, beti esaten zeban berak. [...]
Musika Bandaren zuzendaria, Julio Pérez Cortés,
kalejira baten buru. 1943 urteko Inauteriak.
Errosarixokuak eta San Bartolome kalekuak kontrarixuak ziran. Behiņ, Errosarixoko jaixetan neskazahar bi San Bartolome kale aldera juan ziran kotxian, eta Ģatentauaģ euki zeben. Ez dakitt zer ipiņi ziuen, baiņa zeozerekin zaratia atera zeben, eta bat oso nerbiosa jarri zan. Solterak ziran, baiņa alegriak. Eta, Aizpirinetikan edo, atera ziuen kopa haundi bat lasaitzeko Plaza erdixan, anisa edo, eta trago baten edan zeben. Itxuria, gustatzen zitzakuen ederki-eta. Gu San Frantzisko kalekuak giņan, eta San Bartolome eta Errosarixo kaleko jaixetara juaten giņan. Zezena ere egoten zan, eta jai politxak izaten ziran Errosarixo kalekuak. San Frantzisko kaleko jaixetan ez zaguan ezer, danbolina-edo pasatzen zan, eta listo.
Teodosia Iriondo Garate
Errosarixo kaleko jaixetako onena zezena izaten zan. Jende asko ibiltzen zan Errosarixo kaleko jaixetan. Baiņa guk ez gendun nahi zezenik, zergaittikan lehen atiak zabalik egoten ziran. Eta bi bider etorri zan gure etxera, lehenengo pisuraiņo zezena. Eta gero buelta eman, eta pareta guztiak kakaztuta, eta garbitzen ibilli bihar.
MĒ Josefa Unzueta Iriondo
Elgoibarko Karnabalak asko gustatzen zitzatazen. Gogoratzen naiz urte baten koko jantzi nitzala ni, alemanak bezala. Oso jai sinpatikuak ziran Karnabalak.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALDE EGIŅ: DU aditza. Ospa eiņ ere bai, lagunartean. Holaxe, ba, hárek etorri baiņo lehenago alde ein bihar.
BILLAU: 1. DU aditza. Aurkitu. Encontrar. TOPAU ere bai. Gaztelaniazko buscar / encontrar bereizkuntza ez da egiten Elgoibarko euskaran: Billau eta topau gaztelaniazko encontrar-en ordainak dira. Buscar-ena, berriz, (zeozeren / baten baten) billa ibilli. 2. DU aditza. Parecer, encontrar. Real Madrixa eta Bartzelona ta, bai, hamar-hamaika jugadoretikan be(de)ratzi kanpokuak, estranjerua dana ekarritxa. Hori nik eztot ondo billatzen.
EZ, eza: Carencia. X–rik eza: Nik eztot ikusi oindiok basarrixan mejorarik; biderik eza bai, eza(g)utu dot.
JAKIŅIAN EGON: Baita Jakiņan gaiņian egon ere: Eta ordurako jakiņian egoten ziran.
META, metia: Meta. Bedarran meta ostian jarritxa e(g)on giņuazen. Bedar metia. Garo metia.
SAN ISIDRO EGUNA: Maiatzaren 15a. Azkoitiko Madariaga auzoan jaiak egiten ziren egun horretan.
Ahua bete hagiņekin geratu: Norbait zerbaitegatik harrituta edo txundituta geratzen denean esaten da. Aho zabalik ere bai.
Bete-bete eginda egon: Mozkortuta egon.
Giro ez izan: Gauzak gaizki, oker edo gogor datozenean erabiltzen da batez ere. Hori jartzen bada alkate, eztok giro izango baztarretan!
Jesusen denporakua izan: Aspaldikoa. Bai, neuk ere len euskera gehixago eitten najuan, garbixago, baiņa oinguan mouan ez, e! Jesusen denporakua eitxen genduan. Ikus Francon denporakua izan.
On billa, on billa, bonbilla!: Duena baino andregai edo senargai hobearen bila (edo, ez daukanaren kasuan, onenaren bila) aritu eta gero, ez hain onarekin edo inorekin geratzen ez denari esan ohi zaio. On billa, on billa, azkenian bonbilla. Zentzu bertsua du honako honek ere: Oiņezkorik nahi ez, eta zaldizkorik etorri ez.
