Antzerkia egiten zuten batzokian. Bederatzi urterekin Eibarko batzokiko agertokitik Eulia eta Inurria ipuina irakurri zuela gogoan du. Anjel Mutrikuk eta Antonio Manterolak zuzentzen zituzten antzezlanak. Mutriku eta bere aita gerra denboran hil zituzten, espioiak zirela esanda.
- Batzokixan ze zeukatzuen, dotriñia eta?
- Teatruak-eta eitten genduzen gero batzokixan. Bai.
- Kontxo. Umetan hori?
- Umetan, bastante ume. Nik beratzi urte neukazen, Eibarrera joan nitzan batzokira eszenarixo batera irakurtzera. "Eulia eta Txindurria". Ez naiz aiztutzen nik irakurri naban zer harekin Eibarren. Beratzi urte edo hola eukiko nittuan. "Eulia eta Txindurria" zan liburua, hauraxe irakurri naban eszenarixuan.
- Osea ke irakurtzen bakarrik.
- Irakurri bakarrik.
- Baiña gero antzerkixak...
- Antzerkixak bai hementxe eitten genduzen, tablau bat ipini batzokixan eta...
- Eta nork zuzenketan zittuan antzerkixok?
- Han ibiltzen zan... Bertako zerak, gero gerra denporan hil zeben gaiñera haura. "Mutriku" esaten giñun, Anjel "Mutriku" esaten giñun hari. Ta Antonio Manterola ta horrek danak batzokixan ibiltzen zian.
- Eta horrek zuzenketan zittuan?
- Bai, horretxekin ibiltzen giñian. Anjel "Mutriku" hil in zeben, ezta, gerra denporan? Haura eta Gastesi.
- [...]
- Orduan Anjel "Mutriku" eta bestia zela esan dozu, Manterola?
- Antonio Manterola. Haura ere [...]. Ni ez naiz gogoratzen, ni ez naiz gogoratzen horrekin, hil zittuena bai baiña... Hamahiru urte geunkazen eta.
Koinatua: -Nik uste dot aitta-semiak hil zittuela, espixak ziela ta.
Errosario kaleko Vallejonekua etxean jaio zen. Aita, sestaoarra, bost urterekin etorri zen Elgoibarrera; ama etxekoa zen. Lau anai-arrebatatik zaharrena izan zen Miren. Aitak forjan lan egiten zuen eta amak Peñalba espartin-tailerrerako josten zituen espartinak etxean, Mirenek lagunduta. Hiru urterekin eskola txikian hasi zen ikasten, euskaraz ; sei urterekin publikoetara pasatu zen eta erdaraz jaso zituen eskolak. Hamahiru urterekin gerra hastearekin batera, eskolok bukatu ziren. Anjel ?Mutriku? eta Antonio Manterolaren zuzendaripean, antzerki lanak egiten zituzten batzokian. Urte askotan jarraitu zuen antzerkia egiten; kale antzerkiak ere egin zituen, Eztei Zaharrak, senarrarekin batera. Hamabost urterekin Valenciaga tailerrean hasi zen lanean; gero ?Alcorta y Cía?n jardun zuen ezkondu zen arte. Pako Juaristi ?Txitxarrokua?rekin ezkondu zen Txitxarrokua etxera. Mirenen koinatua Bitor Arrieta ere egon zen elkarrizketan.
Altzolako zubia [Zubiak]
Arrateko ama [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Beoainerreka [Errekak]
Errotatxobekoa [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ipintza [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Landa [baserriak / Urruzuno]
Nafarmendi (Lapramendi) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Sakoneta (Lauko) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Uparitzagaberri [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Zubimendi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Bueno, ez zatzu akordaitten zuri beste hola anekdotan bat edo… zure teatro, teatro istorixak eta…
—Ni teatrora apuntadora...
—Ondo pasauko zenduen zuek […]
—Beti apuntadora eoten nitzan ni, e?
—Apuntadora? Han zerien sartuta?
—Bai. Artistia gizona zan. Ni, ni txabolan sartuta apuntatzen, txabolan.
—Zure gizona beeuen teatro mundu horretan?
—Gizona?
—Bai. [...]
Joxe Odria, Foruen plazan egin zen dantza solteko
txapelketan parte hartu zuten beste batzuekin batera.
1946 urteko San Bartolome jaiak.
Nik betidanik izan dot zaletasuna panderua jotzeko. Eta irratixa entzunda asko ikasi naban. Ez nitzan jun sekula panderua jotzen ikastera. Nere kasa ikasi naban. Ama ona nakan, umiak zaintzen zidazen batzuetan, eta ni erromerixetara juten nitzan gizonarekin. Nik panderua jotzen naban, eta gizonak dantza egin.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Dantzan ikasi naban. Premixotan eta ibiltzen nitzan dantzan ni Maite Vallejo eta herriko beste lagunekin. Elgoibarko Udaletxeko plazan ere egitten zan, eta dozena bat pareja ateratzen giñan dantzan egittera.
Joxe Odria Osoro
Dantzan gitxi ikasi naban, pixka bat erromerixetan. Lehen musika soltia entzuten zan, trikitixa eta holakuak. Hori zan nik gogoko nauana.
Juan Lariz Garate
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ASTEARTE, asteartia: Martes. Adinekoek, Martitzen gehiagotan. Gazteek, ia astearte bakarrik ezagutzen dute.
EGIN: Egingo neuke (apostu) ... –(e)la. Apostaría... Egingo nuke datorren astian ezkontzen dala. Baita hau ere: Lepua egingo neuke.
HABITTAZIO, habittaziua: Habitación. Neuk ere pixkat idea neukan, eta onen-onena apaiza ero holakotxia izanda, izango zala egokixena, habitxaziua baldin bazeukan emateko, neure pentsamentua.
KLASE, klasia: Mota. Eztakitt ze jenero klase saltzen zaben.
OPORTUNIDADE, oportunidadia: Aukera, okasioa. Gutxi erabilia. Eta jefe de pertsonalak esan tzi(g)un, jubilatzeko hamar bat urte falta genduzela, «hamen dakazue oiñ oportunidadia, nahi badozue pixkat kotizatzeko».
TXARRI, txarrixa: Irain moduan asko erabilia. Hala ere, lagunartean, ez beti, nahitaez, zentzu iraingarrian: Hi, txarri hori! Etorri hari hona! Txarri egin: Zikindu. Holako lokatzia. Sartu hanka bat, eta jota erropak eta dana txarri eiñ, eta bua! / Txarri eginda gelditzen dok San Frantzisko kalia zapatu gabetan.
Astuak aza artian baiño gehixago gozau: Norbaitek zerbaitekin asko gozatzen duenean adierazteko.
Erretolikia euki: Meter la chapa, el rollo.
Hautsak kendu (norbaiti): Norbait astindu.
Lan-trukez (afaldu, bazkaldu): Lana egitearen truke jan. Baita Tripa-truke ere.
Saltsan ibilli: Saltsa guztixetan sartuta ibiltzen dok gure semia! Eztok, ez, geldik egotekua! Saltsa guztixetako perrejilla dok hori.
