Parapan baserritik Bizkaia aldea ere ikusten da, eta ondo ikusi eta entzun zituzten Durangoko eta Gernikako bonbardaketak. Haizeak kea nola ekartzen zuen gogoratzen du Felixek.
-Beste gauza bat: Parapan basarrixa leku polittian dao,oso leku polittian, euzki lekua da, eta hortik ikusten da Durango aldera dana ikusten da gure basarrittik, eta baitta San Migeldik zihar Gernika're bai. Eta Durango ta Gernika bonbardeatzen begira egoten giņan, begira bakarrik ez, keia etortzen zan, keia edo hautsa edo mendi puntetan laiņua izango balitz bezela, eta ikusi eitten genduzen abioiak botatzen, bonbak botatzen.
-Entzun be bai?
-Entzun be bai. Zenbat bide egongo zan ba. Guretikan Gernikara hogeta hamar kilometro egongo dia zuzen? Ez dia egongo. Ta bista-bistan, ta hegazkiņak bueltan. Ta entzunda nao ni itsasora joaten ziela formaziua hartzera hegazkiņak, baiņa nik usten dot Urola Baillarara eitten zebela bueltia, ta Urolatik joaten ziala Gernikara zuzenian gero. Nik ikusi... hori bai Durangokua eta bai...
-Baiņa orduan bazeukazuen idearik ze pasaitten zan Durangon eta Gernikan?
-Ideia, ideia?
-Radixua eta holakorik hemen?
-Ez, artian ez, radixorik ez. Geruao bai radixua, geruao euki genduan radixua.
Sallobente-Ermuaran auzoko Parapan baserrian jaio zen. Aita zuen bertakoa eta ama, berriz, Azkoitiko Madariaga auzoko "Luarixe" (Luberiaga) baserrikoa. Zortzi anai-arreba ziren, bera laugarrena. Zortzi urterekin hasi zen eskolan, baina hamaikarekin utzi egin behar izan zuen etxeko lanak egiteko. Hamalau urterekin peoi lanari ekin zion Eibarren; gero Orbea bizikleta lantegian eta Elgoibarko Sigman ere jardun zuen. Elgoibarko Jarbe lantegian doitzaile lanbidea ikasi zuen. Bertan bederatzi urtez jardun ondoren, lantegiko beste hamasei langilerekin Danobat makina-erreminta lantegi berria sortu zuten, geroago kooperatiba bihurtuko zena. Euskarazko klaseak hartu eta eman ere egin zituen, harik eta beste lagun batzuekin Elgoibarko Ikastola sortu zuten arte. Urtebete geroago, Elgoibarko Izarra euskara elkartea sortu zuten. Lolita Canales elgoibartarrarekin ezkondu eta hiru seme-alaba izan zituzten.
Aita Agirreko eskola zaharra. XX. mendearen hasieran.
Ni ez nitzan jun eskolara. Bakarrikan andra zahar batena jun nitzan eta han ikasi naban dotriņia. Besterikan nik ezer ez dakitt. San Lorentzon bazaguan eskolia gizon txiki bat egon zan maixu, kanpotik etorrittakua eta eskolako ganbaran egoten ziran danak, neska koxkorrak eta mutil koxkorrak, danak alkarrekin.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Hamar urtekin jun nitzan lehenengo aldiz eskolara, hamaika urte arte. Gero esnia kalera eruaten genduanez, bide batez, kalian hasi nitzan Don Erasmoren eskolan. Baiņa komulgau nitzanian, kanpora. Don Erasmo zan maixua, eta gaur egun Armueta karnizerixia daguan tokixan zaguan eskolia. Lelengo San Lorentzoko eskolan egon nitzan eta gero kalian. Ume mordua juntatzen giņan orduantxe eskolan, 50etik gora bai. Maixua Txanbolinen aittita zan, Silivestro Ansola. Dotriņia, letzia, idaztia... ikasten gendun hantxe. Kontuak eta itxen nik ez naban ikasi. Baserrixan beti egoten zan lana animalixekin, eta etxeko gaztiena nitzanez, holako txutxerixak nik egitten nittuan. Beste prioridade batzuk zauden orduan.
Mariano Elustondo Aizpiri
Nik eskola publikuetan ikasi naban Aita Agirre plazan. 14 urtera arte. Publiketan urte birekin hasi nitzan, lehenengo parbuluetan eta gero, 6 urterekin, gora. Behian, edifizio berdiņian, parbuluak zaguazen. Gero, 14 urterekin, Eibarrera jun nitzan kontabilidadia ikastera. Ordubete egitten gendun egunian, jun ta etorri egitten gendun. Urtebete edo egongo nitzan Eibarren ikasten. Akademia baten ikasten naban. Trenian juten giņan. Orduan Eibarrerako biajia 45 zentimo izaten zan: jun eta etorri.
Rosa Unzueta Iriondo
Aiastitxiki (Aiztitxiki) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Apatrizerreka [Errekak]
Austakon [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Donostia kalea [Kaleak eta plazak]
Garroren borda [baserriak / Urruzuno]
Jausoro plaza [Kaleak eta plazak]
Lizundiazpikoa [baserriak / Arriaga]
Oleta [Industrialdeak]
Santa Klara kalea [Kaleak eta plazak]
Urruzuno [Baserri auzoak]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
BAJA(T)U: 1. DA aditza. Goņi III, bai. Oiņ, bajauta hori ere oiņ asko. 2. DA aditza. Bajar. Ba, kalera bajatzen giņuazen gu Barixaku Santu egunian.
ERNEGAU: DA eta DU aditza. Desesperarse, rabiar. Ernegatzen egon, ernegauta egon, ernegau eraiņ.
HEGO, hegua: Heguak ipiņi: Euf. Hil. Oin bakandu dittuk asko, e! Pentsa’ik, oin larogei urte eukitzeko, bittarte horretan zenbatek heguak ipiņiko zittuan.
LAGA: DU aditza. Utzi. Dejar. Nik andriakiņ, hónek bakarrik lagata nora jun bihar juat? / Dana puntu-puntuan dauanian, botatze (d)izu txingor zaparrada bat, eta danak hondauta lagatze(n) (d)itxu.
PASIADA, pasiadia: Paseo. Pasiararekin alternantzian.
-TZIA EGIŅ: Acabar de... Ointxe bertan etortzia egin juat.
Ahuntzak, beti mendira: Bakoitzak gustoko duen gauzetara jotzen duela adierazteko. Hori ere badok ba, e! Ahuntzak beti mendira egitten jok.
Beti prisaka, eta beti allegau ezinda: Beti korrika eta presaka dabiltzanei esaten zaie.
Gizur-poltsas izan: Gezurti handia izan. Gizur-poltsas haiz.
Jo eta fuego: Ikus Jo eta sua. Jo ta fuego a(r)i gaittuk oiņ ere lanian, al dan azkarren amaitziarren.
On egiņ: Aprovechar. Sentar bien. Daneri eztio on eitten. Neuri on eitten ditt. En kanbio, emaztiari hainbeste eztio eitten.
