Abarketak utzi eta tailerrean hasi zen lanean. 15 urte eta hiru hilabete zituela, 18 urteko mutil batek maitasuna agertu zion. Berehala soldadu joan zen zazpi urterako.
-Orduan gerra denporan eskolia jare eta abarketak josten aittakin?
-Bai. Eta gero taillarrera joan nitzan.
-Zenbat urtekin?
-Taillarrera ba hamalau-hamabost. Zeatik nobixua neukan, hamabost urtekin neukan nobixua ta.
-Hamabost urtekin nobixua?
-Hamabost urte ta hiru hillebete. El tres de mayo deklarau zitzatan nere.., eta neukazen hamabost urte, hillebete hiru egun gitxiao.
-Eta berak, nobixuak?
-Nobixuak ba hemezortzi, hemeretzi eitteko. Gerrara joan zan gero ta. Soldau joan zan eta. Hemezortzi urtekin eruan zittuen harek. Soldau.
Errosario kaleko Vallejonekua etxean jaio zen. Aita, sestaoarra, bost urterekin etorri zen Elgoibarrera; ama etxekoa zen. Lau anai-arrebatatik zaharrena izan zen Miren. Aitak forjan lan egiten zuen eta amak Peñalba espartin-tailerrerako josten zituen espartinak etxean, Mirenek lagunduta. Hiru urterekin eskola txikian hasi zen ikasten, euskaraz ; sei urterekin publikoetara pasatu zen eta erdaraz jaso zituen eskolak. Hamahiru urterekin gerra hastearekin batera, eskolok bukatu ziren. Anjel ?Mutriku? eta Antonio Manterolaren zuzendaripean, antzerki lanak egiten zituzten batzokian. Urte askotan jarraitu zuen antzerkia egiten; kale antzerkiak ere egin zituen, Eztei Zaharrak, senarrarekin batera. Hamabost urterekin Valenciaga tailerrean hasi zen lanean; gero ?Alcorta y Cía?n jardun zuen ezkondu zen arte. Pako Juaristi ?Txitxarrokua?rekin ezkondu zen Txitxarrokua etxera. Mirenen koinatua Bitor Arrieta ere egon zen elkarrizketan.
Gure herriko koadrilek edozein aukera
aprobetxatzen zuten mahaiaren inguruan biltzeko.
Goizian ez genduan danok batera gosaltzen, baiña bazkarittan eta afarittan danok sukaldian alkartzen giñan. Gero, merixendia eta holakuak lanian bertan zagozen tokira eruaten ziran.
Mariano Elustondo Aizpiri
Pertsona bat hiltzen zanian, enterrau eta gero, honrak egitten ziran. Eta zaguan kostunbria bazkarixa emateko etortzen ziran senide guztixeri. Gero ohittura hori kendu egin zaben. Eta ondo egin zaben, gaiñera. Mozkortu egitten zan jendia. Lotsagarrixa izaten zan. Nere amama hil zanian, esate batera, honretako bazkarixan 40 bat lagun alkartu ziran.
Markos Arregi Iriondo
Agirre (Agarre) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Antsolabazterra [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Artesoro (Artaso) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Bidaurre [baserriak / Azkue (San Roke)]
Gabriel Kurutzelaegi kalea [Kaleak eta plazak]
Irunagatxiki [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Lerun [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Olasope (Sigma) [Industrialdeak]
San Pedro [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Urkidi (Urki) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AMORRAU, amorraua: Oso zalea. Amorraua izan: Bai, bai, juan bertara, eta arraiña, peskan. Eta amorrauak giñan gu, hau Kondia difuntua? Haura ta. / Hitz elkartuen bigarren osagaia sarritan: Mendizale amorraua dok Miren.
DA!: Kolpe batek egindako zarataren onomatopeia. Atzaparrak hola ipiñi, eta regliakin da!, maixuak.
GAIZKI: Adb. Gaizki bi(har) dau: Bide onetik ez ibili.
JUNTAU: DA aditza. Juntarse. Jai eunetan? Ezer ez guk. Juntatzen gera hamentxe lau laguntxo zapatu arratsaldian, eta zerian, jokuan eiñ.
NAHIZ ... NAHIZ ...: Tanto ... como ... Banakaritza adierazteko korrelazioa.
SOIÑUJOLE, soiñujolia: Acordeonista. Hau zan gure erromerixako soiñujolia.
Akerran adarrak baiño okerragua izan: Pertsona okerrengatik, gaiztoengatik esan ohi da. Ikus Are-makillia baiño okerragua izan.
Burua eztabillenak, hankak ibilli bihar: Bi aukera horiek ditugula adierazteko.
Gorraizia euki: 1. Estar sordo. 2. Ironikoki: ez entzunarena egin.
Kaka burutik behera egiñ: Norbaiti nahi duena egiten utzi. Ez, gero, laga kaka burutik behera eitxen.
Onenak emanda egon: Zerbaiten edo norbaiten garai onenak paseak direnean esaten da.
