"Coronel Franco"ren bertsoak.
Coronel Franco ere egin dute
kartzelara sartzen hasi,
barru horretan ez omen zeban
toki ederra ikusi,
leiho batetik salto eginda
Prantzira jun zan igesi.
Orain Españan jan da pasean
nahi dan bezala da bizi.
Arioplano eder bat dauka
noranahi azkar juteko,
nahi dabenian Prantziara ta
igual Portugalerako,
raia (?) badaka mekanikua
makiña-i arreglatzeko,
horrek bai badakala habilidadia
burua defenditzeko.
Eibarko Iraegi baserrian jaio zen, zazpi anai-arreben artean. Ama bertakoa zuen eta aita Aramaioko Kerizti baserrikoa. Bertso kantaria izan da bizi guztian, aita Julianek irakatsita. Hogeita hamar urte zituela, Elgoibarko Aizpizkarbekoa baserrira ezkondu zen, bertako Casto Agirregomezkortarekin. Hiru seme-alaba izan zituzten.
Gure herriko kaleetan izaten ziren musika ekitaldiek
estimazio handia izaten zuten elgoibartarren artean.
Irakurri? Gaztetan astirik ez zaguan irakurtzeko, eta gero ez dot izan afiziorik. Lehen ez zan periodikorik basarrixetan. San Lorentzo auzuan hiru etxetara-edo etorriko zan. Argia jaiero hartzen genduan, Gerria allegau zan arte. Euskeraz egitten zan. San Lorentzora etortzen zan Angel Arriola, hil zan, eta berari erosten giñon.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Periodikua ahal zanian irakurtzen naban. «La Voz de Guipúzcoa», «La Gaceta del Norte», «El Liberal»... horrek zagozela akordatzen naiz
Pedro Joxe Artetxe Egia
Beti gustau jata asko irakurtzia, eta oiñ ere periodikua egunero irakurtzen dot. Harrapatzen genduan guztixa irakurtzen genduan, zatorrena. Periodikua «La Gaceta del Norte», «El Liberal»..., baiña gurera ez zan allegatzen periodikua.
Sotera Zubiaurre Garitaonaindia
Agirre (Agarre) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Antsolabazterra [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Artesoro (Artaso) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Bidaurre [baserriak / Azkue (San Roke)]
Gabriel Kurutzelaegi kalea [Kaleak eta plazak]
Irunagatxiki [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Lerun [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Olasope (Sigma) [Industrialdeak]
San Pedro [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Urkidi (Urki) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALDE EGIÑ: DU aditza. Ospa eiñ ere bai, lagunartean. Holaxe, ba, hárek etorri baiño lehenago alde ein bihar.
BILLAU: 1. DU aditza. Aurkitu. Encontrar. TOPAU ere bai. Gaztelaniazko buscar / encontrar bereizkuntza ez da egiten Elgoibarko euskaran: Billau eta topau gaztelaniazko encontrar-en ordainak dira. Buscar-ena, berriz, (zeozeren / baten baten) billa ibilli. 2. DU aditza. Parecer, encontrar. Real Madrixa eta Bartzelona ta, bai, hamar-hamaika jugadoretikan be(de)ratzi kanpokuak, estranjerua dana ekarritxa. Hori nik eztot ondo billatzen.
EZ, eza: Carencia. X–rik eza: Nik eztot ikusi oindiok basarrixan mejorarik; biderik eza bai, eza(g)utu dot.
JAKIÑIAN EGON: Baita Jakiñan gaiñian egon ere: Eta ordurako jakiñian egoten ziran.
META, metia: Meta. Bedarran meta ostian jarritxa e(g)on giñuazen. Bedar metia. Garo metia.
SAN ISIDRO EGUNA: Maiatzaren 15a. Azkoitiko Madariaga auzoan jaiak egiten ziren egun horretan.
Begixak gustu: Bakoitzak bere gustua duela esateko.
Francon denporakua izan: Aspaldikoak diren gauzez esan ohi da. Ez egik kontu hori aittatu, Francon denporakua dok eta. Ikus Jesusen denporakua izan.
Iritzira jardun: Gauza bat zehazki hala dela jakin gabe jardutea. Ez (eg)ixok kasorik eiñ, iritzira dihardu eta.
Mozolua bahitz, egunez kantauko heuke: Norbait aldrebesa dela adierazteko. Aldrebesa haiz benetan: mozolua bahitz, egunez kantauko heuke!
Txarri egiñ: Zikindu. Holako lokatzia. Sartu hanka bat, eta jota erropak eta dana txarri eginda. Bua!
