Domeketan seiterdietako mezetara joaten ziren beldur galanta pasatuz iluntasunagatik. Gero etxera etorri eta garbiketak: zoruak 'arenau', argizagia eman eta abar.
Nati:-Ostantzian ba aurrera halaxe. Eta gero pixkat haudittu giņanian ba, mezia're hain zan sagraua, ba goizian juten giņan gu bixok seitterdietako mezetara.
Agurne-Baiņa txingorra bazan ere!
Nati:-Juten giņunazenan eta eitten gendunan 'meza-txandia' esaten zakona.
Agurne--Bai. Eta zelako sustuak pasatzen genduzen bidian!
Nati:-Bai. Ba batian bata zatorren bizikletan poliki-poliki argixakin gabian eta bajatzen giņan San Lorentzoraiņo farolakin eta gero handik behera oiņez baiņa argirik gabe, eta baten bat juten baldin bazan goizian lanera edo bizikletiakin atzetik, eta igual poliki-poliki zixenian ba sustuak hartzen genduzen. Eta goizeko seitterdietan igual neguan ere...
Agurne--Pentsau geure ondoren zatorrela, ta holaxe. Baiņa billurrez aidian, e! Bueno, nik pentsatzen dot orduko meziak oinguan doblia balixo zabala.
Nati:-Bai, eta gero seitterdietako mezia entzun, etorri etxera, eta gero bestiak juten zian mezetara eta guk eitten genduzen etxeko lanak. Gaiņera lehen dana zan arenau lejiakin ta hondarrakin. Eta habitaziuetan dana "cera de palo" esaten zakona. Eman zepillua, alanbria, eta astian behin demaseko garbittua etxieri.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Altzatetxetxo [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Arostegiberri [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Belaustegi [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Errezabal [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ibartxiki [baserriak / Azkue (San Roke)]
Kortazar [baserriak / Arriaga]
Morkaikuerreka [Errekak]
Pilarreko zubia [Zubiak]
Upaegi (Upai) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Zirardatxikibekoa (Ziarda Txiki Bekoa) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
—Gero, ya handik, bueno, itzultzaile ikastarua egin eta gero, hasi ziņan udaletxian edo...?
—Bai, hori da. Ni... Kalean bi munizipalek esan zidaten: “Zuk erakutsiko zenizkiguke guri euskeraz?” eta “Bueno, ba, bai, nahi baduzue, bai” eta bata zan gallegua eta bestia andaluza. Eurak ez zeukaten heziketa ezta gazteleraz ere, e? Oso zaila zan, ortografiako faltak eta abar, ezta? Baina, bueno, hor egon nintzan eurekin pare bat urtian edo. Eta gero... hoiek hasi ziren eta gero udaletxean esan zidaten aber zergatikan ez nintzan hasi langileekin, funtzionarioekin, ezta? Eta hasi nitzan funtzionarioekin. Eta jendea interes haundiarekin eta dana, eta baita ere batzuk titulua ere –EGA ere– atera zuten. [...]
San Antolin baseliza auzotarren
biltokirik garrantzitsuena izan zen.
1972an bota egin zuten, autobidea egiteko.
Txiki-txikittatik mezetara juten ikasi genduan, ohittura hori hartu genduan eta orduan mezetara ez jutia zan pekatua. Gure etxian, gaiņera, mezetara juaten ez bagiņan... bueno! San Lorentzoko ermittara juten giņan mezia entzutera. Parrokixara gitxi, hillaren lehenengo barixakuetan. Gazte denporan Don Satur Campos zan San Lorentzoko apaiza. Ondarrutarra zan. Eta tartamutua zan pixkat eta Ebanjelixua edo esplikatzen hasten zanian, ezin izaten zaban pronuntziau ondo, eta lotsatu, gaiņera. Lehen, abadiak mezia aurrera begira ematen zaban; oiņ arpegixari begira ematen dabe, baiņa lehen ez.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Domekero parrokixara juten nitzan mezetara, goizeko bederatziretan. Orduan mezia egoten zan sei t’erdixetan, zazpi t’erdixetan, zortzi t’erdixetan eta bederatziretan. Gero, hamar t’erdixetan, Meza Nagusixa. Hori domeketan. Lan-egunetan sei t’erdixetan, eta bederatziretan ere bai. Astian, sei t’erdixetakora juten nitzan. Urteko ixa egun danetan juten nitzan mezetara
Teresa Aginaga Madariaga
Mezetara juten nitzan beti gazte denporan, sekula faltau gabe. Goizeko seiretako mezetara juten nitzan ni igandero. Orduan abade mordua izaten ziran Elgoibarren, sei bat edo bai behintzat. Don Jose Antonio, Don Severiano, Don Saturnino eta Don Julian gogoratzen dittut. Danak ezagutzen nittuan nik.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ADAR, adarra: Adarra jo: Tomar el pelo. Ez (eg)idak adarrik jo!; Illia hartu bezalakoak oso berriak dira, eta ez dira gomendatzekoak. Adarra jotzeko makiņia (asmau): Adarra jotzeko makiņia asmau dok, ala?
BEHINGUAGATIK: Adb. Por una vez. Behinguagatik barkatu egingo jauat, baiņa gehixago ez daixala holakorik eiņ, e!
ESKAS, eskasa: Adj. Exkax ere bai. Eta han, beste batzuk balkoian. Eskasauak dittuk danak! Beti etorri eitte jat. Eta bixok, bi lagun, bakarra eskasa gelditze(n) (d)a. / Datorren astian egun exkaxak daukaguz.
IGARRI: DU aditza. Acertar, adivinar. Eta ezetz esate jok askok. Bai, igartze jauek ala? Bai asko igartze jauek egualdixari.
LUTXAU: DU aditza. Borroka egin. Luchar. Trukian eiņ, eta, gaiņera, hogeta bost zentimo hórrekiņ, e! Eta zela lutxau! Ja, ja Arratsalde guztia.
POLIKI: 1. Astiro, sosi(g)uz. 2. Ondo. –Bai, bai. Oso poliki dago frontoi berrixa. –Bai, arreglauta oiņ. Holako bat bihar zan San Migelen.
Ahua bete hagiņekin geratu: Norbait zerbaitegatik harrituta edo txundituta geratzen denean esaten da. Aho zabalik ere bai.
Bete-bete eginda egon: Mozkortuta egon.
Giro ez izan: Gauzak gaizki, oker edo gogor datozenean erabiltzen da batez ere. Hori jartzen bada alkate, eztok giro izango baztarretan!
Jesusen denporakua izan: Aspaldikoa. Bai, neuk ere len euskera gehixago eitten najuan, garbixago, baiņa oinguan mouan ez, e! Jesusen denporakua eitxen genduan. Ikus Francon denporakua izan.
On billa, on billa, bonbilla!: Duena baino andregai edo senargai hobearen bila (edo, ez daukanaren kasuan, onenaren bila) aritu eta gero, ez hain onarekin edo inorekin geratzen ez denari esan ohi zaio. On billa, on billa, azkenian bonbilla. Zentzu bertsua du honako honek ere: Oiņezkorik nahi ez, eta zaldizkorik etorri ez.
