Ikatza nola egin zuten.
- Ta zela eitten zenduen ikatza?
- E?
- Zelan eitten zenduen ikatza? Zelan?
- Iketza? Iketza eitten zan ba, xehetu, piņuek, zerak, egur haundixek edo, ta zehetu ta txondorra ein, gero tapau, hortako opiziala bihar zan, guk ez gendun balio baiņa hari lagundu eitten jakon. Ta opiziala zauan ta opiziala gaiņera hirurogeta hamar urte eukiko zittuen ta harek gogor eitten zaban. Eta erre tximinixia ere bai. Gabian ohera jundakuan kamastrua ipinitta zaukan ta haren eztul hotsa ere [?]. Baiņa lana gogor eitten zaban harek. Bai. Ba orduan, orduan hortantxe dedikatzen zien asko ta...
- A bai? Asko?
- Bai. Artian banaka asko. Pagua ta pagaburua ta asko artian.
- Eta hamen ingurukuak?
- Bai. Zer, haura obrerua? Bertan auzokua zan.
- Auzokua.
- Auzokua bai. Ha gizon zahar bat gizajua. Harek hau palta ta? Holaxe.
Aiastia (San Migel) auzoko Berdezkunde baserrian jaioa. Aita ere bertakoa zen. Bertan bizi izan da beti. Emaztea Markina Etxebarrikoa. Gerra garaian bakarrik irten zen baserritik. Hiru urte egin zituen nazionalekin.
Abatetxe [baserriak / Urruzuno]
Amuskategietxetxo [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Arriaga kalea [Kaleak eta plazak]
Bernardo Ezenarro kalea [Kaleak eta plazak]
Etxeberrizabal [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Irunaga (Irunagabe) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Legarrerreka [Errekak]
Olaso kalea [Kaleak eta plazak]
San Frantzisko kalea [Kaleak eta plazak]
Urazandi parkea [Kaleak eta plazak]
—Eta etxeko girua... ze hizkuntza... euskeraz eitten zan zuen etxian?
—Hori da. Euskeraz eitten zan nere etxian, baiņa, klaro, eskolara hasi giņanian, erabat erdalduna zan giroa eta nere ama zanak ipintzen zaban frigorifiko gaiņian ipintzen zaban itxulapiko bat eta pezeta bat edo ez naiz gogoratzen oin –ze txakur haundiak eta txakur txikiak ere ezagutu genituen–, baiņa dirua sartu bihar izaten genun, ama oso gogor jartzen zalako, euskeraz egin bihar genula eta… Klaro, gu eskolatik, bueno, etxera juaten giņanian, hasten giņan erderaz eta... hori. Hori ezagutu naban, bai. Eta gerora, ba, 8 bat urtekin-edo hasi giņan… hasi zan ba Elgoibarko Izarra elkartearen bittartez edo, euskera pixka bat reforzatzeko edo, Kinak. [...]
Gelan dagoen Diktadura garaiko ikasle talde baten ohiko irudia.
Eskola publikuetara jun nitzan Aita Agirre plazan. 7 bat urterekin hasiko nitzan ikasten. Lehen parbulotan ere egon nitzan hantxe bertan. Saturnino Ciaran izan zan irakaslia; horrek bai merezi zabala omenaldixa! Eskolia, ipurdixa garbittu umieri... danetarik egitten zaban harek. Gero, Pilar ikastetxia ipiņi zabenian, hara pasau giņan. Orduan duro bat pagau bihar izaten zan. 15 urtera arte egon nitzan Pilarren. Danetarik ikasi gendun hantxe, baiņa dotriņia zan printzipala. Oso ondo erakutsi ziguen dotriņia hantxe.
Ramon Maiztegi Iriarte
Aita Agirreko eskoletan Doņa Basilia, Doņa María, Doņa Adelaida eta Doņa Priscila izan ziran ezagutu nittuan maestra batzuk. Danak kanpokuak ziran, eta erderaz egitten gendun dana. Euskeraz maestriak ere ez zakixan.
MĒ Josefa Unzueta Iriondo
Oporrak izaten ziran agostuan edo, baiņa ez oin modukuak, hiru hillabetekuak eta holakorik, ez. Hillabete bat edo izango zan. Aste Santuan ere egun bat bakarrik. Ez oingo moduan, hamabost egun.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ABAR, abarra: ... eta abarra!: Jolin! Oiņ, takua eta abarra ipintze(n) dabe pelotarixak. / Bajagok hamen txarrikerixia eta abarra!
BE(G)ITTANZIO, be(g)ittanziua: Irudipena.
ERUN: DU aditza. Llevar. Eruan ere bai. Bigarren egunian erun zeben, eta gero ba, len esan dodana: kuadrilla haundixa hamen. / Eruan, eta han jaten genduan mahai haundi baten.
HURRIK ERE EZ: Ezta hurrik eman ere! ĄNi de lejos! Lengo aldian erreza, ointxe eztaka lengo konturik basarrixak, oiņ eztaka, basarrixan eztago hurrik ere. / Baiņa ostian ere bai lana. Hurrikan ez zaban itxuria hartzen! / Hala ere, galdu ein tzaban aurrian. Gero sakia hartu zaban pelota batekin, eta akabo. Ezin hurrik eman.
LETU: DU aditza. Irakurri. Eta gero, ba, letu, kopixau zeratikan, liburutikan. Maixuak esaten zigun, eta kopiau guk.
PLAIA, plaia: Playa. Hondartza hitza berria da adineko hiztunentzat. Herrixa politta, Biarritz: dotoria. Egonda zaure? Plaia luzia, e!
Berakatza baiņo fiņagua izan: Oso pertsona finengatik esan ohi da.
Ganau ona (edarra) izan: Ser buena pieza. Gana(d)u ona zan haura! / Ganau edarra zan! / Ganau edarra dagok gure umia!
Izardixa da(r)ixola: Izerditan blai. Etorri etxera eskolatik, bazkaldu eta aintxitxika frontoira, izardixa daixola eskolara. Aitxa eta ama beti errietan, beti holaxe.
Nahaste-borraste: Nahaspila.
Txitiak beste jan: Oso gutxi jan.
