Agurnek etxean egiten zuen grabatzen Eibarrerako. Damaskinatua deitzen zaion teknika. Ugazaba zatar-zatarra ei zen baina jatorra.
-Eta zuk grabatzen?
Agurne: -Damaskinado, bai. Eibarren. Etxian eitten naban baiña Eibarko, Eibarrerako.
-Hango taillarren baterako. Ze taillerretarako?
Agurne: -Bueno. Partikularra zan, Adolfo Santos. Beittu, zan zatarra, baiña, Nati, zenbat maitte nindduan harek! (barre). Zan zatar-zatarra, holako belarrixak, eta neri "me parecía hasta guapo!" (barre). E, Nati...
-(...) Hor ze itten zenduen edo zela zan hori?
Agurne: -Bueno ba haura zan partikularra eta ni lanera presentau nitzan ta hartu nidduan, eta haretxentzako itten naban lana, ta npla?, ba ez zan izango asko baiña kobratzen naban hillian azkenian, ba nere aiztiari ekartzen nion ipuinak.
Nati: -Eta baitta telak eta ere bai, gonak... Nik euki naban gona bat honek ekarritta telia etxian jositta. Bai. Etxian josten genduan.
-Zenbat urtekin hasi ziñan?
-Hamabost bat urte edo hamasei, ez dakit zenbat. Eta lehen gaiñera ni Eibarrera juten nitzan mordo batetan. Nakixan Eibarko barri, ta oin ez dakit ezer. Ahaztu jata dana
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Amuskategi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Arriaga [baserriak / Arriaga]
Berdun [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Etxeberrimetal [baserriak / Arriaga]
Iriartetxeberria (Iriarteberri) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Legarda [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Olaso [Industrialdeak]
San Bartolome kalea [Kaleak eta plazak]
Urazandi kalea [Kaleak eta plazak]
Zuluetabekoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Hasieran, bueno, A eredua...
—Bai, geu giñen A eredua. Bai.
—Eta zelan juan zan gero hori...?
—Gero, nik Imanoli aurreko egunian kontatzen nion. Elgoibar da herri txiki bat. Eta, orduan, herri txiki bat eta lau eskola martxan: pribatua, ikastola eta bi publika. Ta orduan ez zegoen umerik hornitzeko eskola guztiak. Orduan, geuk ikusten genuen denboraren poderioz gure matrikula jeisten ari zela. Alde batetikan geneukan pribatua eta beste aldetikan geneukan ikastola. Orduan, heltzen zen matrikula garaia eta geure kopurua gero eta txikiagoa zen. Orduan eskolan zegoen erronka bat. Geuk eskola aurrera eramatea nahi genuen eta ikusten genuen etorkizuna nun zegoen. [...]
Gurutze Gorriaren aldeko diru-bilketa batean
parte hartu zuten gazteak. Gutxi gorabehera 1920 urtea.
Illea moztu, txiki-txikittan amak egitten zigun etxian. Gero pixka bat nagusitzen giñanian pelukerixara juaten giñan. Agapitorena juaten giñan. Ez dakitt, errial bi edo eskatzen zigun; ez nago oso seguru.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Pelukerixak bazauden, baiña gu ez giñan juaten. Neri amak mozten zidan illia, hilbeheran. Nere anaixeri pelukerixetan mozten ziuen illia. Pelukero bat akordatzen naiz, Agapito. Gaur egun, Osoro zapaterixia daguan onduan zaguan, San Frantzisko kalian.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Makillajerik ez naban hartzen. Egon, bazaguan, baiña neri arpegixa erretzen zitzatan.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
BA: lok. Esaldi adierazgarrietan askotan erabiltzen den lokailua. - –Entenditzen al dozu telebisioko euskeria? –Entendiuko eztot, ba! / –Ibiltzen da ferixara ta, San Bartolomietan? –Horixe, ibilliko ezta, ba?
ENTSEGIDA: Adb. Laster. Entsegira aldaera ere bai. Batzuek eitxen dabe hamendikan ezkondu kanpora, horra Azpeitxi, Azkoitxi edo Andoaiñ. Eta horrek ya, entzegira hartzen dabe hangua.
HASARRATU: DA aditza. Enfadarse.
KRISTO(RE)N: Handia, demasa. Jesukristo(re)n ere bai. Eta etxera jundakuan kriston haizia eta eurixa igual. / Kristona hartu, kristonak esan ... (ikus Jesukristona(k) / egundokua / demasekua / sekulakua / makalekua(k) ... hartu, gertatu, esan ...).
PARTE, partia: Noticiero. Illuntzeko partia entzun bihar juat, eta ixildu, mesedez.
TXORROSTADA, txorrostadia: Ur edo edari apurtxo bat edalontzi batean botatzen denean ateratzen den zarataren onomatopeiari, txorrost-i dagokion izena. Hi, bota’ixok kafiari patxar txorrostada bat.
Astuak aza artian baiño gehixago gozau: Norbaitek zerbaitekin asko gozatzen duenean adierazteko.
Erretolikia euki: Meter la chapa, el rollo.
Hautsak kendu (norbaiti): Norbait astindu.
Lan-trukez (afaldu, bazkaldu): Lana egitearen truke jan. Baita Tripa-truke ere.
Saltsan ibilli: Saltsa guztixetan sartuta ibiltzen dok gure semia! Eztok, ez, geldik egotekua! Saltsa guztixetako perrejilla dok hori.
