Umetan hasi zen pilotan jolasten. 21 urterekin profesional mailan jokatzen hasi zen. Umetan, pareta bat eta pilota nahikoa ziren pilotan jolasteko. Hiru "perro" eta erdiko (txakur handia, pezeta baten hamar zentimo) pilotak erosten omen zituzten orduan. Elgoibarko futbol taldeko atezaina izandakoa ere bada Fermin.
-Tartian pelotan esaten dozu?
-Pelotarixa nitzan.
-Noiz hasi ziñan pelotan? Mutikotan hasiko ziñan, ezta?
-Hogeta bat urte neukanian. Profesional.
-Profesional, baiña pelotan jolasian umetan.
-Jesus, baitta lotan ere bai.
-Eta nun ikasi zenduan zuk, pelotalekuan edo kalian?
-Kalian! Ahal dan lekuan. Pareta euki ezkero eta pelotia, segi.
-Pelotia zelakua ebalten zebein mutikotan, gomazkuak edo zelakuak?
-Narruzkuak.
-Mutikotan be bai?
-Lanazkua be igual. Baiña narruzkuak merkiak, e. Hiru perro ta erdiko pelotak esaten giñuan orduan. "De a 35 céntimos".
-Hiru pero?
-Hiru perro, txakur haundixak. Lanazkuakin igual itten gendun guk pelotan. Kartoiakin ere bai, borobildu ezkero...
-Sake eitten baeben...
-Segi.
-Kuadrillan jokatzen zebein pelotan?
-Keba. Kuadrillan ere bai baiña frontoia, pareta nun zeuan hantxe. Afizio demasa.
-Asko izango ziñen sasoi hartan pelotan. Futbolian ez zan eitten?
-Baitta. Fubolian einda [daukat] nik.
-Baiña profesionala ez.
-Elgoibarren, Elgoibar. Elgoibar Club.
-Elgoibarko ekipuan? Orduan deportista...
-Atleta.
-Atletia izan za orduan, e.
-Ez. Portero eitten naban.
-Oseake Elgoibarko herriko ekipuan portero eta aparte pelotari.
-Bai. Bueno, orduantxe laga nion futbolari. Pelotan hasi nintzanian...
-Fubola akabo. Bixak batera eittia zaila, ezta?
-Klaro, ezin leiken gauzia.
Elgoibarren jaio zen. Aita Barrundiako Audikana kontzejukoa, eta ama Aguraingoa zituen. Bost anai-arrebatatik zaharrena zen Fermin. Zortzi urte zituela galdu zuen aita, eta bere bi anai-arrebarekin Elgoibarko babes-etxean hartu zuten. Hamahiru urterekin Ciara makina-erreminta lantegian hasi zen lanean. Hamaika urte Ciaran eginda, Sigmara joan eta bertan jardun zuen jubilatu arte. Pilota eta futbol zalea zen; Elgoibar futbol taldeko atezaina izan zen, baina pilotari profesional bihurtu zenean utzi behar izan zion futbolari. Barakaldon 1944. urtean debuta egin eta hemeretzi urtez jokatu zuen profesional mailan, lantegiko lana alde batera utzi gabe. Elgoibarko Anjelita Alzibarrekin ezkondu zen eta bi seme izan zituzten.
Akei [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Arandiakoa [baserriak / Altzola]
Balentxi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Elordi [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Goikoerrotako zubia [Zubiak]
Juaristiaundi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Makibar [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Otaerrota [baserriak / Urruzuno]
Soroarterreka [Errekak]
Urteaga (Urtia) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
—Eta ze rekuerdo daukazu, zela etorri zien nazionalok edo gorrixok?
—O, bai, bai, gu gorrixak giñen eta eurak zian nazionalak; eta bueno, auskalo, zer ez. Ba arratsaldeko bostak aldian edo seirak aldian edo... Horrek Felixek esango dizuz hobeto baiña. Gero aitta, aitta zan batzokiko lehendakarixa zan.
—Kontxo...!
—Nere aitta orduan. Bilbora errekadista juten zan. Itxuria hemen lana eskaxtu edo in zanian ni umia nitzala Bilbora errekadista hasi zan. Eta lehendakarixa zan, beti batzokixan sartuta. Gure amak esaten zeban: "Baiña etxakiñat zer daukan horrek batzokixan, beti han dao". Klaro, Bilbotik etorri, afaldu justu-justu ta batzokira. Eta gero ba eon zan jun edo ez jun bestaldera, Bizkai aldera. [...]
Musika Bandaren zuzendaria, Julio Pérez Cortés,
kalejira baten buru. 1943 urteko Inauteriak.
Errosarixokuak eta San Bartolome kalekuak kontrarixuak ziran. Behiñ, Errosarixoko jaixetan neskazahar bi San Bartolome kale aldera juan ziran kotxian, eta «atentaua» euki zeben. Ez dakitt zer ipiñi ziuen, baiña zeozerekin zaratia atera zeben, eta bat oso nerbiosa jarri zan. Solterak ziran, baiña alegriak. Eta, Aizpirinetikan edo, atera ziuen kopa haundi bat lasaitzeko Plaza erdixan, anisa edo, eta trago baten edan zeben. Itxuria, gustatzen zitzakuen ederki-eta. Gu San Frantzisko kalekuak giñan, eta San Bartolome eta Errosarixo kaleko jaixetara juaten giñan. Zezena ere egoten zan, eta jai politxak izaten ziran Errosarixo kalekuak. San Frantzisko kaleko jaixetan ez zaguan ezer, danbolina-edo pasatzen zan, eta listo.
Teodosia Iriondo Garate
Errosarixo kaleko jaixetako onena zezena izaten zan. Jende asko ibiltzen zan Errosarixo kaleko jaixetan. Baiña guk ez gendun nahi zezenik, zergaittikan lehen atiak zabalik egoten ziran. Eta bi bider etorri zan gure etxera, lehenengo pisuraiño zezena. Eta gero buelta eman, eta pareta guztiak kakaztuta, eta garbitzen ibilli bihar.
Mª Josefa Unzueta Iriondo
Elgoibarko Karnabalak asko gustatzen zitzatazen. Gogoratzen naiz urte baten koko jantzi nitzala ni, alemanak bezala. Oso jai sinpatikuak ziran Karnabalak.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
BATA BESTIA: Elizpian jartze(n) zitxuan lau ero bost abade, batak bestia kritikatzen, bata bestiari kulpia botatzen.
ERRIETA, errietia: Riña, bronca. Etorri etxera eskolatik, bazkaldu, eta antxitxika frontoira, izerdixa daixola eskolara. Aitxa eta ama beti errietan. Errietan egiñ: DIO aditza. Reñir.
HORI: Bigarren graduko erakuslea. Elgoibarren, mendebaldeko hizkeretan bezala, izenaren aurretik eta atzetik erabil daiteke: Hori etxiori.
LEHENBAIÑOLEHEN: Adb. Lehenbailehen. «Ni hiltzen naizela ta, ez neri negar eiñ, e! Holaxe da ta. Gaiñera, gaixua edo zeoze etortzen danian, lenbaiñolen eruan deigula Jangoikuak.
PIKUTARA BIALDU: Mandar a alguien a freir espárragos.
USAIÑ, usaiña: Hitz elkartuen bukaeran sarritan, X-usaiñ: tontousaiñ, txorousaiñ, txorimalousaiñ: tontería. Useiñ aldaeran ere bai, ez gutxitan.
Batek jakin: Auskalo! Batek jakik! Batek jakik noiz etorriko dan elurra aurten!
Eztittan egon: Andra-gizon horrek, ezkondu berrittan, eztittan daude. (Elkarrekin) gozo-gozo daudela adierazteko.
Ipurdixa galdu: Edozer egiteko gai izan, zerbait lortzeagatik.
Mesedez eta faborez!: Mesedez-en aldaera enfatikoa.
Txakurran bioliña (flautia, putza...): Zerbaiten erantzun bezala, Bai zera!-ren zentzuan. —Gaur hiri tokatzen jak fregaua egittia. —Txakurran bioliña!
