Miren Katerine Agurne du izena Agurnek. Natiri Jaione ipini nahi zioten baina ez zioten utzi.
-Agurne esan dozu, baiña izena ez dala Agurne bakarrik. Luziagua dakazu.
-Bai, beste bat. Rosario...
Nati: -Ez. Miren Agurne Katerine. Daneri jartzen zakuen lehen, Miren edo Maria.
-Ba eon gera herrixan hiru bakarrikan izen honekin.
-Eske rarua da...
Agurne: -Baiña oin bai, oin ipintzen jakue. Periodista bat ezautzen dot gaiñera Motrikukua edo, Miren Agurne. Ezautzen dozu?
-Bai, bai.
-Je-je. Entzun nionian hari talebistan, beittu, ni bakarrik ez naiz, e.
-Eta zuri esan dozu Jaione nahi zetsuela ipintzia.
-Etxian, baiña beti Nati izan naiz. Ez ziuen utzi amari.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Aizkorri kalea [Kaleak eta plazak]
Aranbeltz [baserriak / Urruzuno]
Azkarate [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Egigurentxiki (Eguentxiki) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Gelasoroerrota (Gelatxoerrota) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Jibraltartxiki [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Maalako parkea [Kaleak eta plazak]
Orraindi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Seigazteak [baserriak / Azkue (San Roke)]
Urruzunoerreka [Errekak]
—Gero, ya handik, bueno, itzultzaile ikastarua egin eta gero, hasi ziñan udaletxian edo...?
—Bai, hori da. Ni... Kalean bi munizipalek esan zidaten: “Zuk erakutsiko zenizkiguke guri euskeraz?” eta “Bueno, ba, bai, nahi baduzue, bai” eta bata zan gallegua eta bestia andaluza. Eurak ez zeukaten heziketa ezta gazteleraz ere, e? Oso zaila zan, ortografiako faltak eta abar, ezta? Baina, bueno, hor egon nintzan eurekin pare bat urtian edo. Eta gero... hoiek hasi ziren eta gero udaletxean esan zidaten aber zergatikan ez nintzan hasi langileekin, funtzionarioekin, ezta? Eta hasi nitzan funtzionarioekin. Eta jendea interes haundiarekin eta dana, eta baita ere batzuk titulua ere –EGA ere– atera zuten. [...]
«Amor y odio» lanaren antzezpena, Udaletxeko
Areto Nagusian, 1918ko San Anton egunean.
Ezkerretik eskuinera: Miguel Andonegi, Manuela Zabala,
Leoncio Gabilondo, Felisa Arrien, Modesto Arriola,
Victoria Gurrutxaga eta Angel Osoro «Mutriku».
Elgoibarren baziran pertsona batzuk euskeraren alde lan egiten zabenak. Angel «Mutriku» zan bat. Haura hill egin zeben. San Lorentzoko frontoian teatruak eta egitten zittuan gaztiekin. Hara juten giñan holakuak egitten zittuenian. Beste aldian, euskeraren kontra zaudenak ere baziran kalian. Orduan, baziran falangistak, karlistas esaten gendun, eta horreri beti errespetuakin ibiltzen giñan, erderaz bazakixen, eta pixka bat gehixago ziralakuan, eta gaiñera geroko politikan sartzen ziranak....
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Herrixan ere bazaguan euskeraren alde egitxen zabanik: Vallejonekuak, Félix Etxeberria «Parapan» ere... Baiña nahiz eta euskaldunak izan, gehixenak ixilikan egoten giñan bildurra zagualako.
Mª Josefa Unzueta Iriondo
Pilar ikastetxian frantses pixka bat erakutsi ziguen. Nik ez neban hitz egitten gauza haundirik ikasi, baiña irakurtzen bai, nahikua ikasi neban. Uste dot, sasoi hartan, Pilar ikastetxian bakarrik irakasten zittuela beste hizkuntza batzuk.
José Gurrutxaga Ondartza
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AIZERI, aizerixa: Azeria.
BIDAR: Amar bat bidar izan naiz uda ontan Donostian. Aldiz ere bai. (...) matraillekoren bat igual. Hola ematen juen en jeneral. Eta berriz ondo garbittuta juten ezpazan, bi bider bialdutakuak ere bai.
ETE: Ote-ren aldaera. Etorri ete da Miren oporretatik?
IXKO, ixkua: Hori dok ixkua, hori! Mutil handiengatik esan ohi da.
MARTI, martixa: Marzo. Oso adineko hiztunek ezagutzen dute. Bestela, martzua, martxua.
RI-RA: Onomat. Azkar. Di-da ere bai. Ri-ra ein juagu dana, hasi eta amaittu egun batian.
Baztarrak nahasten ibilli: Endredatzen ibili. Oiñ ere etorri aiz baztarrak nahastera?
Eztula eta dirua ezin dira ezkutau: Nahi izanda ere, ezkutatu ezinekoak dira bi horiek: beti geratzen dira agerian, lehenago edo geroago.
Ipurdixa garbittu: Lausenguetan ibili.
Minia izan: Ser un chollo. Beitxu dok, zelako edarki? Joe, hau minia dok! Eta minia dok eta…
Txakurranak esan: Sekulakoak esan.
