Gaztaina jaten zuten sarri afaritan. Asko gustatzen zaio egositako gaztaina. Porru-patatak ere jaten ziren gauean. Eguerdian babarruna txerriki apur batez. Garbantzua domeketan.
-Udazkenian gaztaiña asko jaten zan, ezta?
-Jaten genduan, egositta; azala kendu, egosi eta gozua izaten zan, neri gustatzen jatan.
-Afaritan jaten zenduen hori?
-Afaixan jaten genduan hori. Edo noiznahi igual, preparauta zauanian ba jan egosittako gaztaiñia.
-Zer zan garai hartan bazkai normala?
-Honbre ba, porru-patatak eta tortillia ta, "tortilla de patatas", ta oingo moduan... Ta berduria. Porru-patatak askotan gabian.
-Eta eguardixan?
-Eguardixan babia. Babagorrixa eta garbanzua.
-Garbantzua domeketn izango zan, ezta?
-Hori domekan.
Azkue bailarako San Roke baserrian jaio zen. Lau anai-arreba izan ziren. Ama etxekoa eta aita Azkoitiko Santa Kruz auzoko Zumeta baserritik etorritakoa zen. Maalako mojen eskolan ikasi eta gero, Mendaroko mojetan brodatzen ikasi zuen. Josten ordea, Elgoibarren ikasi zuen. 1948. urtean etxea erre zitzaien; etxegilea zen Josefinaren aitak berreraiki zuen baserria. Etxera ezkondu zen Josefina Jose Mari Zabaleta azkoitiarrarekin. Hiru seme-alaba dituzte.
Aiastiberri (Aiztibekoa) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Apatrizbekoa [baserriak / Arriaga]
Aurretxea [baserriak / Altzola]
Deba kalea [Kaleak eta plazak]
Garate [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Jauregi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lizundiatxabola [baserriak / Arriaga]
Olazarreta (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
Santa Klara [Kaleko auzoak]
Urreatxabola [baserriak / Arriaga]
—Batzokixan ze zeukatzuen, dotriñia eta?
—Teatruak-eta eitten genduzen gero batzokixan. Bai.
—Kontxo. Umetan hori?
—Umetan, bastante ume. Nik beratzi urte neukazen, Eibarrera joan nitzan batzokira eszenarixo batera irakurtzera. "Eulia eta Txindurria". Ez naiz aiztutzen nik irakurri naban zer harekin Eibarren. Beratzi urte edo hola eukiko nittuan. "Eulia eta Txindurria" zan liburua, hauraxe irakurri naban eszenarixuan.
—Osea ke irakurtzen bakarrik.
—Irakurri bakarrik.
—Baiña gero antzerkixak...
—Antzerkixak bai hementxe eitten genduzen, tablau bat ipini batzokixan eta... [...]
San Antolineko gazteak, herriko jaietan,
bazkari bat egin ondoren. 1935 urteko iraila.
Jeneralian neskak eta mutillak ezagutzeko dantzak ziran aproposak, erromerixak. Dantzan hasi, ezagutu, alkarrekin barre pixka bat egiñ, kontuak esan, eta... orduan izaten zan basarrixetara neska laguntzia. Gaztetan, 16-18 urterekin edo, hauxe izaten zan: erromerira jun, eta illuntzian, edo goizago, etxera, basarrixetara. Inguratzen giñanian, txakurra hurbiltzen zanian ba... neskia etxera, ta buelta.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Neskalagun asko euki nittun nik, denpora gitxi igual ibilli, eh! Jun igual San Migelera, juntau eta gero pentsau: urruti dago etortzeko gabian berandu, ta igual, hurrengo batian juan ez. Hurrenguan beste aldera ere bai berriz. Bastante ligatzen naban nik lehen. Altzolako neskekin gitxi ibiltzen giñan, beste herri eta auzoetako neskekin gehixago. Intimidade billa San Lorentzo aldera juten giñan, edo Mendarora. Ta Mendarotik behera, Deba aldera eta.
Juan Lariz Garate
Erre ez neban egitten. Sekula santan nere eskuan ez zan zigarrorik sartu. Eta nere gizonak ezta ere, purua bakarrik. Gu laukotia ibiltzen giñan jeneralian, koñatak eta bixok. Ta harek ere ez zeben erretzen. Neri tabakuaren usaiña ez zitzatan gustatzen.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AITTATZAKO, aittatzakua: Padrastro.
BESTE: Berdintasunezko konparazio perpausak osatzeko partikula: –Gogorra dala pentsatzen dozue? –Bai. Bueno, oiñ ezta lehen beste, e! –tzeko beste, -tzako beste (zuentzako beste).
ESTUASUN, estuasuna: Larrialdia. Aprieto, apuro.
ITXITURA, itxituria: Eremu edo barruti itxia. Cercado, recinto cercado.
MAÑAK EGIÑ: Negar egin; batez ere gezurretako negarra denean. Umeen hizkuntzan.
PUTASEME, putasemia: Hijo de puta.
Bastante egiñ: Nahikoa egin. Bai, bai. Astia bastante ein dau, astia. Eta eskerrak horri. Oiñ ein daban eurixa ere, ba mesederakua da patatiantzako ta.
Ezetzian egon: Ezetz uste izan. —Eduardo etorriko dok gurekin oporretara. —Ni ezetzian nago, ba!
Ipurdixa berotu: Jo, jipoia eman.
Markia izan: ¡Mira que ...!, ¡Buena es esa! Markia hori dok, markia! Guk mendixan ihesi. Eta gero diar eiñ hamendikan, eta etorri etxera. Hau dok markia, hau!
Txakurrak ere ezagutu (baten bat): Oso ezaguna izan. Eztago Elgoibarren haura ezagutzen eztaban txakurrik!
