Agurnek etxean egiten zuen grabatzen Eibarrerako. Damaskinatua deitzen zaion teknika. Ugazaba zatar-zatarra ei zen baina jatorra.
-Eta zuk grabatzen?
Agurne: -Damaskinado, bai. Eibarren. Etxian eitten naban baiña Eibarko, Eibarrerako.
-Hango taillarren baterako. Ze taillerretarako?
Agurne: -Bueno. Partikularra zan, Adolfo Santos. Beittu, zan zatarra, baiña, Nati, zenbat maitte nindduan harek! (barre). Zan zatar-zatarra, holako belarrixak, eta neri "me parecía hasta guapo!" (barre). E, Nati...
-(...) Hor ze itten zenduen edo zela zan hori?
Agurne: -Bueno ba haura zan partikularra eta ni lanera presentau nitzan ta hartu nidduan, eta haretxentzako itten naban lana, ta npla?, ba ez zan izango asko baiña kobratzen naban hillian azkenian, ba nere aiztiari ekartzen nion ipuinak.
Nati: -Eta baitta telak eta ere bai, gonak... Nik euki naban gona bat honek ekarritta telia etxian jositta. Bai. Etxian josten genduan.
-Zenbat urtekin hasi ziñan?
-Hamabost bat urte edo hamasei, ez dakit zenbat. Eta lehen gaiñera ni Eibarrera juten nitzan mordo batetan. Nakixan Eibarko barri, ta oin ez dakit ezer. Ahaztu jata dana
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Albitzuri [Industrialdeak]
Aritzaldea [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Ballibarberria [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ermugañekoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Gure Ametsa [baserriak / Urruzuno]
Kalebarren plaza [Kaleak eta plazak]
Mendibeltzu [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Pagotxiki [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Tokieder [baserriak / Azkue (San Roke)]
Usetxe kalea [Kaleak eta plazak]
—Noiz sortu zan Ongarri?
—Begoña: A, hori nik ez dakit.
—Gloria: Hori ez dakigu noiz... zenbat urte eingo zaban... Bueno, entereau leike.
—B.: Ez dakit, 59an, 60an… hor, hor gutxi gorabehera.
—G.: Lehenengo tabernia izen zan haura, Errezabalko tabernia.
—B.: Baiña famillia baten tabernia izen zan.
—G.: Baiña gero, harek laga zebenian...
—B.: Gero soziedade bezela erosi zan.
—G.: ... hartu zeben…
—B.: Bai, gizonezko…
—G.: Grupo hori, gizonezko grupuori.
—B.: Gizonak bakarrik zian, e. Eta gastronomika bezela hasi zan.
—G.: Gero eskatu zeben kultural bezela. [...]
Joxe Odria eta lagun batzuk, Arraian (Burgos)
ehizean ibili ondoren. 1949 urtea.
Arrantzan ere ibilli izan naiz ni. Aittarekin juaten nitzan errekara barbuak hartzera. Hartu eta gero etxeko fregaderan garbitzen genduzen. Oso goxuak izaten ziran Deba ibaixan hartzen genduzen arraiñak.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Ni arrantzan ez nitzan ibiltzen, baiña nere aittak adibidez ez zakixan igerixan, baiña eskailluak hartzen ibiltzen zan Deba ibaixan. Eskailluak hartzen afizionaua zan nere aitta. Eskirolakin hartzen zittuan. Makilla luze bat zan, eta haren puntan telazko sare bat jartzen zaben, koladoria bezalako bat. Eta batzuetan aittakin jun izan nitzan, baiña bestela nik ez nakan afiziorik arrantzarako, ez arrantzarako, ez ehizerako.
Markos Arregi Iriondo
Mendira askotan juaten giñan, Mendaroko kobazuluetara eta hola juaten giñan kuadrillan. Jeneralian jaiegunetan juaten giñan, batiz bat, uda partian. Eguna pasatzera juaten nitzan lagunekin, pasiaran.
Teodosia Iriondo Garate
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AMABIRJIÑA GAROTA(R)AKO: Pilarreko amabirjina. –Pilarika eguna, «doce de octubre» eztok, ba, izaten? Hillan hamabixan da. Eta haren zaiñ egoten zittuan basarrittarrak mendirako lagunak izateko, garotarako. Tallarretan jai, eta han zabizenen zai egoten zittuan. Eta gero, asmau jauen horréri, Amabirjiña Pilarrekua esan biharrian, «Amabirjiña Garotarako»; hala esaten jakuan horri.
BOLO-BOLO (IBILLI): Esames edo berriren bat denen ahotan ibili. Bolo-bolo jabik errixan kontu hori.
FIJO: Esaldi adierazgarrietan erabiltzen da, batez ere. –Irabaziko dau partidua? –Fijo! Pijo aldaeran ere bai.
JO TA FUEGO: ¡Dale que te pego! Jo ta fuego a(r)i gaittuk oiñ ere lanian, lenbailen amaittu nahixan.
MUTILLAK!: Interjekzio moduan asko erabilia. Mutillak! Zetan zabizie? / Mutillak! Esan eta esan, eta ezin azertau zuekiñ! Motellak! ere bai.
SEGIDUAN: En seguida. SEGITTUAN eta BELAXE ere bai. Baita entzegida ere. Hori Freiren industria hori ere hortarako dedikau zeben segiduan. / Ni enixela, bera etortzeko segiduan. Eta halaxe etorri zan.
Aittaren batian: Azkar, berehala. Aittaren batian amaittuko dogu lan hau.
Bota ahala jardun (eurixa): Euria gelditu gabe, ugari ari duenean esan ohi da. Eurixa bota ahala ari dok! Baita hau ere: Goixan-behian jardun (eurixa).
Goixari eutsi: Animoak emateko. Eutsi goixari, motell! Pasauko jak eta ratxa txar hau!
Kajatik ekarri: Ume bat umezurztegitik ekarria dela esateko. Kajatik ekarrittako umia dok hori.
Ondo etorri: Ondo konpondu. Andra-gizonak igual ondo etortzen eztiranak ero, pixkat gizona tosko samarra dana ta euren arteko kasuak daukazenak.
